چگونه شرکت سهامی عام تاسیس کنیم ؟

اساساً شرکت های تجاری برای فعالیت های بزرگ تجاری از ظرفیت بالایی برخورداراند. با این وجود، در میان خود انواع شرکت های تجاری نیز تفاوت های قابل توجهی وجود دارند. مثلاً ظرفیت شرکت سهامی عام برای تجمیع سرمایه های کوچک و تشکیل سرمایه های بسیار بزرگ کاملاَ متمایز از دیگر انواع شرکت تجاری است.
شرکت سهامی عام شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده است. سرمایه ای که موسسین آن قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین کرده اند. شرکت سهامی کامل ترین نوع از شرکت های سرمایه ای است که شرکاء در آن صاحبان سهام یا سهامداران نامیده می شوند. این شرکت ها که در آن  سرمایه های کوچک غیرتجاری تبدیل به یک سرمایه قابل توجه برای انجام معاملات تجاری می شوند دارای اهمیت زیادی می باشند.
در شرکت های سهامی بزرگ معمولاَ سهامداران نه مدیران شرکت را می شناسند و نه در کارهای شرکت کار دارند. شیوه اداره شرکت های سهامی عام کامل است و مقررات قابل توجهی راجع به نحوه اداره و شیوه مدیریت و اخذ تصمیم نسبت به آن وضع شده است. در تصمیم گیری در این شرکت ، رای اکثریت ملاک است و منظور از اکثریت نیز اکثریت سرمایه است. یعنی عده ای از شرکاء که بیش از نصف سرمایه شرکت را دارا باشند ولو آن که از لحاظ عددی این شرکاء در اکثریت نباشند . لذا شیوه اخذ تصمیم در این شرکت ساده و سریع است.
بنابرآنچه گفته شد، شرکت سهامی عام دارای ماهیتی مردمی تر و همگانی است. این شرکت به این علت که گاه طرح های بزرگ ملی را بر عهده می گیرد می تواند مدعیانی غیر از مدیران و بازرسان و سهامداران اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی داشته باشد.

• آغاز حیات شرکت سهامی عام

حیات شرکت سهامی عام را باید در دو مرحله تشریح نمود :
مرحله اول توافق اشخاصی است که علاقه مند به تشکیل یک شرکت سهامی عام می باشند. علاقه مندان به تشکیل چنین شرکتی ابتدا توافق می کنند با چند نفر و با چه اشخاصی و با چه آورده هایی این تصمیم خود را عملی کنند که به این اشخاص اصطلاحاَ موسسین تشکیل شرکت سهامی عام گویند. پس از این که موسسین شرکت در مورد اشخاص و تعداد نفرات موسسین و آورده های خود به تصمیم نهایی رسیدند باید مراحلی را طی نمایند تا بتوانیم مدعی شرکت سهامی عام در شرف تاسیس گردند. به عبارت دیگر از آن جا که شرکت سهامی عام برای جلب سرمایه های مهم ایجاد می شود و لازم است تعداد قابل ملاحظه ای شریک گرد هم مجمع شوند.
بالطبع تشکیل آن ها، متضمن مراحلی است. مرحله اول تاسیس آن به وسیله موسسان و مرحله دوم زمان پذیره نویسی است . یعنی این که علاقه مندان به پذیره نویسی به شرکت بپیوندند.
موسسان شرکت کسانی هستند که برای تاسیس شرکت پیش قدم شده، موضوع شرکت را انتخاب کرده و اقدامات لازم را برای جلب تعهد کنندگان سرمایه معمول می دارند و یا به عبارتی موسس شرکت به کسی اطلاق می شود که برای ایجاد شرکت پیش قدم می شود و سرمایه شرکت را از طریق جمع کردن شرکای دیگر فراهم می کند و مطابق مقررات قانونی اقدامات لازم را برای تشکیل شرکت به انجام می رساند. یا به عبارتی مبادرت به تاسیس شرکت می نمایند. تاسیس شرکت را به مجموعه اعمال مادی و حقوقی شرکای اولیه شرکت برای ایجاد شخصیت حقوقی گویند.
پس برای تاسیس شرکت های سهامی عام موسسین باید اقلاَ بیست درصد سرمایه ی شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام ( شرکت در شرف تاسیس ) نزد یکی از بانک ها سپرده سپس اظهارنامه ای به ضمیمه ی طرح اساسنامه ی شرکت و طرح اعلامیه ی پذیره نویسی سهام که به امضای کلیه موسسین رسیده باشد در تهران به اداره ثبت شرکت ها و در شهرستان ها به دایره ثبت شرکت ها و در نقاطی که دایره ثبت شرکت ها وجود ندارد به اداره ی ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.
تبصره – هر گاه قسمتی از تعهد موسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهارنامه و ضمایم آن به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم نمایند.
با توجه به ماده 6 لایحه اصلاح قانون تجارت مصوب 1347 شرایط اولیه در تاسیس شرکت های سهامی عام به شرح ذیل می باشند :
الف) تعهد اقلاَ بیست درصد سرمایه شرکت به صورت نقد یا غیرنقد.
ب) سپرده گذاری لااقل 35% از 20% تعهد شده در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس نزد یکی از بانک ها
ج) تسلیم اظهارنامه به اداره ثبت شرکت ها یا دایره ثبت شرکت ها در شهرستان ها یا دایره ثبت اسناد و املاک ؛
اظهارنامه مذکور در ماده 6 باید با قید تاریخ به امضای کلیه موسسین رسیده و موضوعات ذیل مخصوصاَ در آن ذکر شده باشد :
1. نام شرکت
2. هویت کامل و اقامتگاه موسسین
3. موضوع شرکت
4. مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک
5. تعداد سهام بانام و بی نام و مبلغ اسمی آن ها و در صورتی که سهام ممتاز نیز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام
6. میزان تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده اند با تعیین شماره حساب  و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است. در مورد آورده ی غیرنقد تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف آورده ی غیرنقد اطلاع حاصل نمود.
7. مرکز اصلی شرکت
8. مدت شرکت
د) تسلیم طرح اساسنامه
” طرح اساسنامه باید با قید تاریخ به امضای موسسین رسیده و مشتمل بر مطالب ذیل باشد :
1. نام شرکت
2. موضوع شرکت به طور صریح و منجز
3. مدت شرکت
4. مرکز اصلی شرکت و محل شعب آن اگر تاسیس شعبه مورد نظر باشد.
5. مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک
6. تعداد سهام بی نام و بانام و مبلغ اسمی آن ها و در صورتی که ایجاد سهام ممتاز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام .
7. تعیین مبلغ پرداخت شده هر سهم و نحوه مطالبه بقیه مبلغ اسمی هر سهم و مدتی که ظرف آن باید مطالبه شود که به هرحال از پنج سال متجاوز نخواهد بود.
8. نحوه انتقال سهام بانام
9. طریقه تبدیل سهام بانام به سهام بی نام و بالعکس
10. در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق قرضه، ذکر شرایط و ترتیب آن.
11. شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه شرکت.
12. مواقع و ترتیب دعوت مجامع عمومی.
13. مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب اداره ی آن ها
14. طریقه شور و اخذ رای و اکثریت لازم برای معتبر بودن تصمیمات مجامع عمومی
15. تعداد مدیران و طرزانتخاب و مدت ماموریت آن ها و نحوه تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استعفا می کنند یا محجور یا تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استعفا می کنند یا محجور یا معزول یا به جهات قانونی ممنوع می گردند.
16. تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران
17. تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بسپارند.
18. قید این که شرکت یک بازرس خواهد داشت یا بیشتر و نحوه انتخاب و مدت ماموریت بازرس.
19. تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و به مجمع عمومی سالانه
20. نحوه انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه امور آن
21. نحوه تغییر اساسنامه
ه) تسلیم طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام با امضاء موسسین
طرح اعلامیه پذیره نویسی مذکور در ماده 6 باید مشتمل بر نکات ذیل باشد :
1- نام شرکت؛
2- نوع فعالیت هایی که شرکت به منظور آن تشکیل می شود؛
3- مرکز اصلی شرکت و شعب آن در صورتی که تاسیس شعبه مورد نظر باشد؛
4- مدت زمان ثبت شرکت؛
5- هویت کامل و اقامتگاه و شغل موسسین، در صورتی که همه یا بعضی از موسسین در امور مربوط به موضوع شرکت یا امور مشابه آن،سوابق یا اطلاعات یا تجاربی داشته باشند ذکر آن به اختصار.
6- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن،به تفکیک و تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیر نقد(جنسی)،تعیین مقدار و مشخصات و اوصاف و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف سرمایه غیر نقد اطلاع حاصل نمود.
7- در صورتی که موسسین مزایایی برای خود در نظر گرفته باشند،تعیین چگونگی و موجبات آن مزایا به تفصیل؛
8- تعیین مقداری از سرمایه که موسسین تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کرده اند؛
9- ذکر هزینه هایی که موسسین تا آن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت و مطالعاتی که انجام گرفته است پرداخت کرده اند و برآورد هزینه های لازم تا شروع فعالیت های شرکت؛
10- در صورتی که انجام موضوع شرکت قانوناَ مستلزم موافقت مراجع خاصی باشد،ذکر مشخصات اجازه نامه یا موافقت اصولی آن مرجع؛
11- ذکر حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید توسط پذیره نویس تعهد شود و تعیین مبلغی از آن که باید مقارن پذیره نویسی نقداَ پرداخت گردد؛
12- ذکر شماره و مشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد نعهد باید به آن حساب واریز گردد و تعیین مهلتی که طی آن اشخاص ذی علاقه می توانند برای پذیره نویسی و پرداخت مبلغ نقدی به بانک مراجعه کنند؛
13- تصریح به اینکه اظهارنامه موسسین به انضمام طرح اساسنامه برای مراجعه علاقمندان،به مرجع ثبت شرکت تسلیم شده است؛
14- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی موسسین،منحصراَ در آن منتشر خواهد شد؛
15- چگونگی تخصیص سهام به پذیره نویسان
بنابرآنچه گذشت مراحل اولیه تشکیل شرکت این است که اشخاصی که علاقه مند به تشکیل شرکت سهامی عام می باشند و حاضر به تعهد نمودن حداقل بیست درصد سرمایه شرکت هستند به عنوان موسسین تلقی شده که سی و پنج درصد از بیست درصد تعهد شده را نزد یک بانک معتبر با نام شرکت در شرف تاسیس سپرده گذاری می نمایند. به دلیل این که با توافقات حاصله میان این اشخاص که موسسین نامیده می شوند شرکت در شرف تاسیس ایجاد شده یعنی یک شخصیت مدنی با توافقات فیمابین آن ها که براساس نظریه قراردادی شرکت ها می توان ادعا نمود پایه و اساس تشکیل یک شرکت تجاری ایجاد گردیده است.
با وجود آنکه شرکت قبل از ثبت در مرجع ثبت شرکتها ایجاد می شود و شخصیت حقوقی پیدا می کند، ثبت شرکت در کارکرد آن نقش عمده ای دارد.در واقع، تا شرکت ثبت نشود نمی تواند برخی از اعمال حقوقی را انجام دهد: اولاً “تا وقتی که شرکت به ثبت نرسیده صدور ورقه سهم یا گواهینامه موقت سهم ممنوع است.در صورت تخلف امضاکنندگان مسئول جبران خسارات اشخاص ثالث خواهند بود”(ماده 28 لایحه قانونی 1347)؛ ثانیاً “انتشار اوراق قرضه ممکن نیست، مگر وقتی که کلیه سرمایه ثبت شده شرکت تادیه شده و دو سال تمام از تاریخ ثبت شرکت گذشته و دو ترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد”(ماده 55 لایحه قانونی 1347)؛ ثالثاَ “استفاده از وجود تادیه شده به نام شرکت های سهامی در شرف تاسیس ممکن نیست، مگر پس از به ثبت رسیدن شرکت…” _ماده 22 لایحه قانونی 1347). در هر حال، اگر شرکت ظرف شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مذکور در ماده 6 این قانون به ثبت نرسد، موسسان و پذیره نویسان می توانند به بانکی که پذیره نویسی نزد آن صورت گرفته است مراجعه کنند و تعهد نامه و وجوه پرداختی خود را مسترد دارند.(ماده 19 لایحه قانونی 1347)
لذا موسسین، باید پس از سپرده گذاری، طرح اساسنامه و اعلامیه پذیره نویسی و اظهارنامه را به ثبت شرکت ها ارسال نمایند تا مجوز لازم جهت ثبت شرکت اخذ گردد.
مشاوره تخصصی رایگان جهت ثبت انواع شرکت های تجاری:

• 02188888822