شرکت های تجاری که پس از تشکیل با ثبت، حیات پیدا کرده اند و در قالب شخصیت حقوقی مبادرت به فعالیت تجاری نموده اند به روش های ذیل پایان می یابند :
- فسخ شرکت های تجاری
- بطلان شرکت تجاری
- انحلال شرکت های تجاری
بطلان شرکت تجاری :
با توجه به این که اغلب قوانین امروزه شرکت های سهامی را سازمان قانونی دانسته و فقط تابع عقد قرارداد بین شرکاء نمی دانند تشریفاتی که برای تشکیل آن در قانون پیش بینی شده باید رعایت گردد. قانون تصریح نموده است که عدم رعایت تشریفات مزبور باعث بطلان شرکت است . ولی قانون از طرف دیگر برای جلوگیری از این که اشخاص سوء استفاده جو با تهدید ابطال شرکت منافعی برای خود تحصیل کنند مقرر داشته است که در صورتی که موجبات رفع ابطال قبل از صدور حکم محکمه مرتفع گردد شرکت می تواند به حیات خود ادامه دهد و دعوای ابطال دیگر پذیرفته نخواهد شد. بنابراین ابطال شرکت در صورتی است که نتوان موجبات ابطال را مرتفع نمود. از طرف دیگر برای آن که موسسان و صاحبان سهام نتوانند در تحت عنوان ابطال شرکت از تعهدات خود شانه خالی نمایند، قانون تصریح نموده است که شرکاء در مقابل اشخاص خارج نمی توانند به بطلان استناد نمایند. در بعضی از کشورها دادگاه یا اداره مخصوصی برای نظارت بر تشکیل شرکت ها تاسیس شده و مدارک شرکت مورد رسیدگی قبلی قرار می گیرد و چنانچه بعضی از مقررات قانونی رعایت نشده باشد، قبلاَ موارد مزبور تذکر داده می شود تا در رفع آن اقدام شود.
در ایران اداره مخصوصی برای ثبت شرکت ها تشکیل شده که قبل از ثبت شرکت مدارک تشکیل شرکت را مورد بررسی قرار می دهد و چنانچه تشکیل شرکت مطابق مقررات قانون نباشد، از ثبت آن خودداری می نماید ولی این نظارت فقط جنبه صوری دارد و به هیچ وجه قطعیت ندارد.
علاوه بر آن اداره ثبت شرکت ها مسئولیتی نسبت به ثبت شرکت هایی که مقررات قانونی را رعایت ننمایند، نداشته و نمی تواند بعد از ثبت شرکت راساَ ابطال شرکت مزبور را اعلام نماید. ابطال شرکت بعد از ثبت باید به وسیله دادگاه اعلام شود و هر ذینفعی من جمله دادستان و حتی اشخاصی که موجبات بطلان در نتیجه اعمال آن ها صادر شده است می توانند تقاضای ابطال شرکت را بنمایند.
به طور کلی موارد بطلان شرکت عبارتند از :
1- نامشروع بودن موضوع شرکت
2- نامشروع بودن جهت شرکت
3- قید شرط خلاف مقتضای عقد شرکت
4- عدم تادیه و پرداخت کل سرمایه نقدی در شرکت های اشخاص
5- عدم تقویم و تسلیم سرمایه غیرنقدی در شرکت های اشخاص
با بطلان شرکت های تجاری قراردادهای صورت گرفته شرکت باطل و اشخاص ثالث جهت جبران خسارت ناشی از بطلان این قراردادها فقط می توانند به شرکاء مقصر که بطلان نتیجه عمل آن ها است رجوع نمایند.
نکته : در شرکت های مدنی وقتی که موجبات بطلان ایجاد شود، شرکت باطل است اما در شرکت های تجاری مطابق ماده 271 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت در صورتی که قبل از صدور حکم بطلان شرکت یا عملیات یا تصمیمات آن در مرحله بعدی موجبات بطلان مرتفع گردد دادگاه قرار سقوط دعوای بطلان را صادر و شرکت باقی می ماند.
نکته : بنا بر حکم استثنایی قانون تجارت در شرکت های سهامی مفهوم بطلان با مفهوم بطلان در حقوق مدنی متفاوت است چه در حقوق مدنی در صورت بطلان یک عمل حقوقی، آن عمل کان لم یکن است و نمی توان دوباره آن را نافذ و صحیح نمود اما در شرکت سهامی در صورت بطلان شرکت می توان با رفع موجبات بطلان به حیات شرکت ادامه داد. اما در مورد سایر شرکت ها قانونگذار سکوت نموده است.
رضایت نتایجی از تجربه خوب مشتریان است
با متخصصان نیک ، این حس خوب را تجربه کنید…