در این مقاله قصد داریم در مورد شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری ، مبنای حقوقی ، دارایی اختصاصی ،نظریات شخصیت حقوقی اشخاص و موارد مربوط به آن بپردازیم .
چنانچه پیش از ثبت شرکت بهتر است شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری و الزامات آن را بدانید که در این مقاله به طور کامل توضیح داده شده است .
آشنایی با شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری
در علم حقوق شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری مثل اشخاص خصوصی نیست بلکه درمورد کل اشخاص حقوقی خصوصی و عمومی می باشد .
پس در ماده 583 قانون تجارت ایران برای شرکت تجاری شخصیت حقوقی قائل است چنانچه شخصیت حقوقی یعنی این که شرکت صلاحیت حقوق و تکالیف و صلاحیت اجرای آن را دارد و ویژگی های مشترک همه شرکت های تجاری همین شخصیت حقوقی است ، حتی در شرکت هایی که ثبت نشده اند و در قانون تجارت تشکیل نشده باشند ، دارای ویژگی های بالا خواهند بود .
شرکتهای تجاری دارای شخصیت حقوقی
قبلا گفتیم که در ماده 583 ق . ت شرکت های ماده 20 دارای یک شخصیت حقوقی مستقل می باشند که این روش در همه سیستم های حقوقی وجود ندارد مثل این است که در انگلیس ، شرکت ها دارای شخصیت حقوقی مستقل می باشند و اموال آن ها متعلق به خود آنها است و مال شرکاء نیست .
این شرکت موسوم به ( partnership ) که به این معنی یک شرکت مختلط می باشد که از شرکاء تضامنی است و شخصیت حقوقی ندارد .
در آلمان شرکت تضامنی و مختلط غیر سهامی فاقد شخصیت حقوقی می باشد ولی در فرانسه همه شرکت های تجاری دارای شخصیت حقوقی می باشند ، به غیر از شرکتی به نام ( participate ) یعنی شرکتی که در آن سرمایه در اختیار شرکاء می باشد و شرکت یا می تواند از دید اشخاص ثالث مخفی باشد یا اگر آگاهی دارد ثبت نشده باشد .
وفق ماده 583 ق . ت کشور مان کل شرکت های تجاری دارای شخصیت حقوقی می باشند ، به شرطی که طبق قانون ایجاد شده باشند و این شرکت ها همان شرکت های تجارتی می باشند مثل این است که ماده 22 قانون دعاوی در مورد ورشکستگی شرکت های بازرگانی که مرکز اصلی آن در ایران است در مرکز اصلی شرکت اجرا می شود .
مبنای حقوقی و شخصیت حقوقی
برای بهتر فهمیدن شخصیت حقوقی شرکت ها دو نظریه آن را عنوان می کنیم که عبارتند از :
- نظریات درباره شخصیت اشخاص حقوقی
- ماهیت شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری
نظریات شخصیت حقوقی اشخاص
درمورد ماهیت شخصیت حقوقی شرکت های تجاری سه نظریه مهم است که توضیح خواهیم داد :
- نظریه واقعی بودن شخصیت حقوقی
- نظریه فرضی بودن شخصیت حقوقی
- نظریه دارایی اختصاصی
الف) درباره نظریه اول :
طرفدارانی در آلمان و فرانسه دارد و می گوید که هر گروهی که دارای اراده مستقل است می تواند فعالیتی بیرون از گروه انجام بدهد و شخصیتی جدا از هر فرد و گروه داشته باشد .
پس می فهمیم که این شخصیت جنبه واقعی دارد یعنی با اراده قانونگذار نیست.
در کل با ایجاد گروه تشکیل می شود و با از بین رفتن آن رابطه گروه منحل می شود و اگر گروهی بتواند تعهدی را قبول کند و یا دارای حقی است که افراد گروه ایجاد کننده و خواستار قبول عهده است و می تواند دارای حق و حقوقی باشد ، مانند :
- خواست یک شهرداری ( خواست اعضا انجمن شهری )
- خواست یک صنف ( خواست اعضا آن صنف است )
نهاد هایی که اراده گروهی را نشان می دهند ، اراده افرادی از داخل گروه را دارا است یعنی که آن ها را وادار به انجام کاری خاص کنیم و افراد از خود شان اراده ای ندارند که مخالف آن باشند مثل نهادی که کودکان صغیر را اهلیت انجام یک معامله بداند و برای آنان شخصیت حقوقی قائل شود که این در حالتی است که آنان از حق قانونی برخوردار باشند .
ب) نظریه دوم یعنی فرضی بودن شخصیت حقوقی :
این نظریه طرفدارانی در آلمان و فرانسه دارد و این را می گوید که فقط اشخاص حقیقی شخصیت حقوقی واقعی دارند و دیگر موجودات مثل حیوانات و اشیاء نمی توانند از حقی برخودار باشند و جز اینکه قانونگذار بخواهد .
۱) قانونگذار شخصیت حقوقی در گروه ها را به رسمیت نمی شناسد و فقط شخصیت حقوقی را برای اعضا گروه می داند .
۲) این شخصیت در گروه وجود خارجی ندارد و فقط قانونگذاری است برای راحتی ارتباط های گروه با اشخاص ثالث دیگر .
3) فقط قانونگذار می تواند بگوید کدام گروه دارای شخصیت حقوقی است و فقط آن است که می تواند شخصیت را از گروهی پس بگیرد و همچنین این نظریه در حقوق ایران جا افتاده و مورد قبول واقع شده است .
ج) نظریه دارایی اختصاصی :
به عقیده حقوقدانان فرانسه مثل پلانیول ( در حقوق مدنی ) و برسلمی ( در حقوق اداری ) شخصیت حقوقی فقط برای تصرف یک دارایی جمعی است که برای هدفی خاص در گروه اختصاص داده می شود .
- اعضا گروه حق تصرف در دارایی اختصاصی این فرد را ندارند .
- با شخصیت حقوقی دادن به دارایی اختصاصی ، تصرف گروه در آن میسر می شود و معامله با اشخاص ثالث ممکن می شود .
- با استفاده از نظریه دارایی اختصاصی قانونگذار فرانسه ، شرکت تک شریک را به رسمیت می شناسد .
قانونگذار فرانسه با استفاده از لفظ شرکت درباره شخصیت حقوقی بر این باور است که شخصیت هر آدمی به شخصیت فرد هست نه به اشیاء و سرمایه خودش مثل ، شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص .
ماهیت شخصیت حقوقی شرکتهای تجارتی
شرکت شخصیت حقوقی دارد که یک نظریه خیلی قدیمی می باشد و در حقوق انگلیس آن شخصیت شرکت ها وقتی که موقع ثبت معلوم می شود و به اصطلاح خارجی ( اینکورپوزیشن ) ، یعنی اینکه شرکت با این اقدام تشکیل می شود .
- در حقوق ایران هم با پیروی از فرانسه شخصیت شرکت اقتباس شده است و همانند اقامتگاه و تابعیت و اهلیت
- در ماده 583 ق . ت تمامی شرکتهای تجاری دارای یک شخصیت حقوقی می باشند مثلا اگر قانونگذار برای یک گروه شخصیت حقوقی را انتخاب کند ، یعنی گروه هیچ شخصیت حقوقی ندارد و فقط باید قانونگذار آن را به گروه می بخشد .
شخصیت حقوقی از ۳ نظر با شخصیت اشخاص حقیقی فرق دارد
- هر انسانی دارای روح وجدان و احساسات است ولی این ها در شرکت وجود ندارد .
- شرکت ، شخصیت حقوقی کامل ندارد زیرا فقط موضوع آن در اموری خاصی دارای حق و تکلیف است ، مثل صادرات واردات ، حق العمل کاری و غیره
- در نتیجه شرکتی که موضوع فعالیتش فقط خرید و فروش کالای پلاستیکی است نمی تواند در امور راه و جاده سازی دخالتی کند و موضوع شرکت در موجودیتش تاثیری ندارد .
شخصیت حقوقی شرکت یک ویژگی بهتری نیز دارد ، که آن نیز می تواند با ضروریات عملی مطابقت داشته باشد و این شخصیت می تواند هم ثابت و هم تغییر ناپذیر باشد مثل این که تغییر شکل شرکت باعث از بین رفتن شخصیت حقوقی شرکت و ایجاد آن نمی شود و تغییر موضوع تاثیری در این شخصیت شرکت ندارد .
نکته : تغییر شخصیت شرکاء باعث تغییر شخصیت شرکت نمی شود و این شخصیت حتی بعد از انحلال شرکت نیز پابرجا خواهد بود .
برعکس آن شخصیت شرکت برای حفظ منافع اشخاص دیگر نابود می شود ، مثل وقتی که شریک بدهکار است و مال وی فقط حصه می باشد که طلبکار می تواند سهم شریک را از شرکت بگیرد .
خلاصه شخصیت حقوقی
همانطور که گفتیم زمانی که چند نفر سرمایه خود را جمع می کنند با هدف همکاری ، کسب سود و تقسیم آن بین خود فعالیت می کنند .
شخصیت حقوقی شرکت چیست
ضرر از سهام شرکاء در شرکت یک نوع دارایی را ایجاد می کند که از افراد آن موجودیت جدایی دارد و موجودیت از همه امکانات برخوردار است تا معاملات لازم را انجام بدهد که به آن شخصیت حقوقی مستقل گفته می شود .
در آخر هر فردی حقوق و تکالیفی دارد که قانون برای آن قائل شده است و حقوق بالطبیع نیز فقط مخصوص انسان است مثل حق یا وظایف مختلف
آغاز شخصیت حقوقی شرکت :
شروع این شخصیت زمانی است که شروع تعهدات شرکت را تعیین می کند و تا قبل این شخصیت نمی شود تعهداتی را که شریکان برعهده دارند ، برعهده شرکت گذاشت چون شرکتی وجود ندارد .
در کشور های اروپایی ( آنگلوساکسون ) برای شخصیت حقوقی یک سرآغاز تعیین شده که این قاعده در تمامی شرکت های مدنی و تجاری انجام می شود .
در ماده 583 ق . ت عنوان شده است که کل شرکت های تجاری دارای شخصیت حقوقی اند ولی این را عنوان نمی کند که از چه وقتی این شخصیت شروع می شود .
راهنمای شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری
شما میتوانید جهت اطلاع بیشتر در مورد شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری و همچنین مشاوره در زمینه های ثبت شرکت ، ثبت برند تجاری ، ثبت تغییرات شرکت و یا دیگر امور ثبتی ، با شماره 02188888822 تماس حاصل فرمایید .
همچنین برای دیدن کلیپ های آموزشی میتوانید ما را در اینستاگرام ثبت نیک دنبال نمایید .