در ماده 20 قانون تجارت، از شرکت های تجاری که همان مجامع تجاری یا شرکت های بازرگانی می باشند، نام برده شده است که برای شناخت آن، لازم است ابتدا شرکت و به دنبال آن شرکت مدنی را بشناسیم. برابر مفاد ماده 571 قانون مدنی: “شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکیت متعدد در شی ء واحد به نحو اشاعه”.
منظور از اشاعه آنستکه، مالکیت تمام صاحبان یک ملک یا شئ در همه ذرات آن منتشر شده است. به عنوان مثال، اگر 2 یا 3 نفر مالکیت یک منزل را به طور مشترک داشته باشند، هر یک از آن ها به تنهایی در تمام اجزاء منزل شامل سالن، حمام، اتاق ها، حیاط و… سهیم می باشد و یا اگر فرضاً 4 نفر به طور شراکتی یک زمین زراعی را خریداری نمایند، هر کدام از آن ها در تمام جزء جزء زمین شریک می باشند ولی اگر همین زمین بین آن ها تقسیم (افراز شود)، مالکیت هر یک از این 4 نفر تنها مربوط به قسمت به خودشان بوده و مالکیتی بر سهم سایرین ندارد.
شرکت تجاری را می توان چنین تعریف نمود: قراردادی است میان دو یا چند شخص، که بنابراین هر یک از شرکاء آورده ای با خود به شرکا می آورد، با این وصف که مالکیت هر شریک نسبت به آورده اش منحل می گردد و آورده ها به مالکیت شخص حقوقی شرکت در می آید و سود و زیان نیز به نسبت مقرری بین ایشان تقسیم گردد.
و اما “شرکت مدنی”، شرکتی است که در نتیجه عقد یا قرارداد، دو یا چند نفر مال مشترکی را تحصیل و اداره کرده و در عوائد آن شریک باشند. مانند شراکت ورثه در منزل و یا زمین زراعی
- تفاوت های شرکت تجاری و شرکت مدنی
شرکت تجاری، با شرکت مصطلح در حقوق مدنی که گاه بدان “مشارکت مدنی” نیز گفته می شود، این تفاوت ها را دارد :
1. شرکت تجاری به استناد ماده 583 ق. ت دارای شخصیت حقوقی است، اما شرکت مدنی معمولاً دارای شخصیت حقوقی نیست. ماده 7 ق. ب. ت نیز شرکت های تعاونی را واجد شخصیت حقوقی می داند. بنابراین می توان گفت که شرکت تجاری، شرکتی است با شخصیت حقوقی و شرکت مدنی، شرکتی است فاقد شخصیت حقوقی.
2. توجه داشته باشید که شخصیت حقوقی شرکت تجاری متمایز از شخصیت شرکاء آن می باشد.
3. شرکت تجاری از آن جا که دارای شخصیت حقوقی است، می تواند طرف حق و تکلیف گردد، اما شرکت مدنی خیر.
4. شرکت تجاری دارای اسم مختص به خود است، اما شرکت مدنی دارای اسم مختص به خود نیست.
5. شرکت تجاری دارای اقامتگاه و تابعیت خاصی است که ممکن است از اقامتگاه و تابعیت شرکاء یا برخی از آن ها متفاوت باشد، اما برای شرکت مدنی اقامتگاه و تابعیت متصور نیست.
6. شرکت تجاری دارای دارایی مختص به خود می باشد، اما شرکت مدنی دارای دارایی مختص به خود نیست، بلکه هر چه هست دارایی های شرکاء است که به صورت مشاع بین آن ها درآمده است. به عبارت دیگر در شرکت تجاری، مالکیت شرکاء نسبت به آورده های آن ها سلب می گردد و آورده ایشان به مالکیت شخص حقوقی شرکت در می آید، اما در شرکت مدنی ، خود شرکاء مالک اموال مشاعی می شوند که برای شرکت آورده اند.
7. به دلیل استقلال دارایی شرکت تجاری از شرکاء، اموال شرکت تجاری بابت دیون شرکاء قابل توقیف نیست و بالعکس.
8. در صورت طرح دعوی علیه شرکت مدنی، باید اسم تمام شرکاء به عنوان خوانده قید گردد، اما در صورت طرح دعوی علیه شرکت تجاری، نام شرکت به عنوان خواهده درج می گردد.
9- در شرکت تجاری تصمیم گیری ها به اکثریت آراء است که توسط قانون یا اساسنامه مقرر شده است، اما در شرکت مدنی تصمیم گیری ها به اتفاق آراء شرکاء است.
10- در شرکت مدنی اداره اموال مشاع و پایان شرکت علی القاعده تابع تراضی شرکاء است. اما در شرکت تجاری اداره شرکت و پایان شرکت و انحلال و تصفیه آن و رابطه با طلبکاران و … تابع احکامی است که در قوانین تبیین شده است.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره می توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
همواره آماده پاسخگویی به سوالات ثبتی شما عزیزان هستیم.