طبق ماده 195 قانون تجارت ثبت کلیه شرکت های مذکور در قانون تجارت اجباری است. طبق ماده 2 قانون ثبت شرکت ها کلیه شرکت های ایرانی موجود باید به ثبت برسد و چنانچه شرکتی به ثبت نرسد نه تنها هر ذینفعی می تواند بطلان عملیات آن را از محکمه تقاضا نماید، بلکه از یک طرف طبق ماده 220 قانون تجارت شرکاء آن در حکم شرکای شرکت های تضامنی می باشند و از طرف دیگر طبق ماده 2 قانون ثبت شرکت ها مدیران شرکت های متخلف ممکن است به تقاضای دادستان محکوم به یک هزار تا ده هزار ریال جزای نقدی گردند و در صورت تقاضای دادستان اصولاَ حکم انحلال شرکت صادر گردد.
ثبت شرکت های ایرانی در مرکز در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی که یکی از ادارات اداره کل ثبت اسناد و املاک می باشد انجام می پذیرد و ثبت شرکت ایرانی که در خارج از مرکز تشکیل شوند به موجب ماده 2 آیین نامه اجرایی قانون ثبت شرکت ها مصوب 1311 در اداره ثبت اسناد مرکز اصلی شرکت به عمل می آید. در نقاطی که اداره یا دایره یا شعبه ثبت اسناد نباشد ثبت در دفتر اسناد رسمی و اگر دفتر اسناد رسمی هم نباشد ثبت در دادگاه شهرستان یا دادگاه بخش با رعایت ترتیب کافی خواهد بود، لیکن شرکت باید در ظرف 3 ماه از تاریخ تاسیس اداره یا دایره یا شعبه ثبت اسناد در آن محل خود را در دفتر ثبت اسناد به ثبت برساند.
تشکیل کلیه شرکت های مذکور در قانون تجارت موکول به تنظیم شرکتنامه رسمی است. ماده 2 آیین نامه اجرای قانون شرکت ها مصوب 1311 تصریح می کند که در هر محلی که اداره ثبت اسناد و یا دفتر اسناد رسمی موجود است شرکت های تجاری که در آن محل تشکیل می شود باید به موجب شرکتنامه رسمی تشکیل گردد و بند 2 ماده 47 قانون ثبت نیز ثبت شرکتنامه را اجباری می داند. ولی ثبت شرکتنامه در دفتر اسناد رسمی متضمن مخارج جداگانه است که هزینه شرکت را در بدو تاسیس خیلی زیاد می کند و برای رفع این محظور چون دفاتر ثبت شرکت ها در اداره ثبت شرکت ها دفاتر رسمی می باشند، موسسان شرکت های تجاری شرکتنامه را روی اوراق چاپی که اداره ثبت شرکت ها در اختیار آنان می گذارد، تنظیم نموده و موسسان شرکت امضاء می نمایند و همان اوراق عیناَ در دفتر ثبت شرکت ها وارد و ثبت می شود و با ابطال تمبر حق الثبت شرکت ها، شرکتنامه در حکم اسناد رسمی درمی آید و به این ترتیب از پرداخت دو حق الثبت یکی برای ثبت شرکتنامه و یکی برای ثبت خودداری می شود.
مفاد اوراق شرکتنامه که از طرف اداره ثبت شرکت ها تهیه شده است به شرح ذیل است :
1- نام شرکت ؛
2- نوع شرکت ؛
3- موضوع شرکت ؛
4- مراکز اصلی و نشانی کامل آن ؛
5- اسامی شرکاء یا موسسان و شناسنامه و محل اقامت آن ها ؛
6- مبدا تشکیل شرکت و مدت آن ؛
7- سرمایه شرکت اعم از نقدی و جنسی ؛
8- میزان سهم الشرکه یا سهام شرکاء در شرکت سهامی ؛
9- مدیران شرکت و اختیارات آن ها و اشخاصی که حق امضاء دارند ؛
10- موقع رسیدگی به حساب و ترتیب تقسیم سود شرکت ؛
11- فسخ شرکت مطابق ماده 93 قانون ؛
12- محل شعب فعلی شرکت ؛
13- سایر شرایط ( مواد مختلفه )
تقاضای ثبت شرکت باید از طرف مسئولان امور شرکت یعنی مدیران شرکت به عمل آید. برای تقاضای ثبت شرکت نیز نمونه چاپی از طرف اداره ثبت شرکت ها تهیه شده که در اختیار شرکت گذاشته می شود و مفاد آن به شرح ذیل می باشد :
1- نام کامل شرکت ؛
2- نوع شرکت ؛
3- موضوع شرکت ؛
4- مرکز اصلی و نشانی صحیح آن ؛
5- اسامی شرکاء یا موسسان ؛
6- مبدا تشکیل شرکت و مدت آن ؛
7- سرمایه شرکت ؛
8- میزان سهام هر یک از شرکاء ؛
9- مدیر یا مدیران شرکت و اشخاصی که حق امضاء دارند ؛
10- ترتیب تقسیم سود شرکت ؛
11- مواقع رسیدگی به حساب ؛
12- فسخ شرکت مطابق ماده 93 قانون بازرگانی ؛
13- محل شعب شرکت ؛
14- بازرس شرکت.
بدیهی است مطالبی که مربوط به نوع شرکتی که تقاضای ثبت آن شده است نیستند ، در شرکتنامه و تقاضانامه ثبت سفید خواهد ماند.
بنابراین برای ثبت کلیه شرکت ها تنظیم شرکتنامه و تقاضای ثبت شرکت اجباری است که باید از طرف موسسان و مدیران تنظیم و امضاء گردد و به اداره ثبت شرکت ها تسلیم شود. منتهی چون قانون تنظیم مدارک مختلفی را برای ثبت هر نوع شرکت تعیین کرده است ، آیین نامه اجرای قانون ثبت شرکت ها مصوب 1311 مدارکی را که هر یک از شرکت های تجاری باید به اداره ثبت شرکت ها تسلیم نمایند، به شرح ذیل تعیین می کند :
الف – در شرکت های سهامی
1- یک نسخه اصل از شرکتنامه ؛
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه شرکت ؛
3- نوشته ای به امضای مدیر شرکت حاکی از تعهد پرداخت تمام سرمایه و پرداخت واقعی لااقل ثلث آن ؛
4- اسامی شرکاء با تعیین اسم و اسم خانوادگی و عده سهام هر یک از آن ها ؛
5- سواد مصدق از تصمیمات مجمع عمومی صاحبان سهام در موارد مذکور در مواد 40 و 41 و 44 قانون تجارت.
ب- در شرکت های بامسئولیت محدود
1- یک نسخه مصدق از شرکتنامه ؛
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه ( اگر باشد ) ؛
3- اسامی شریک یا شرکایی که برای اداره کردن شرکت معین شده اند ؛
4- نوشته ای به امضای مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی و تسلیم تمام سرمایه غیرنقدی با تعیین قیمت حصه های غیرنقدی.
ج- در شرکت های تضامنی
1- یک نسخه مصدق از شرکتنامه ؛
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه شرکت ( اگر باشد ) ؛
3- نوشته ای به امضای مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی و تسلیم تمام سرمایه غیرنقدی با تعیین قیمت حصه های غیرنقدی ؛
4- اسامی شریک یا شرکایی که برای اداره کردن شرکت معین شده اند.
د- در شرکت های مختلط غیرسهامی
1- یک نسخه مصدق از شرکتنامه ؛
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه ( اگر باشد ) ؛
3- اسامی شریک یا شرکاء ضامن که سمت مدیریت دارند.
ه- در شرکت های مختلط سهامی
1- یک نسخه مصدق از شرکتنامه ؛
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه ؛
3- اسامی مدیر یا مدیران شرکت ؛
4- نوشته به امضاء مدیر شرکت حاکی از تعهد پرداخت تمام سرمایه سهامی و پرداخت واقعی لااقل ثلث از آن سرمایه.
5- سواد مصدق از تصمیمات مجمع عمومی در موارد مذکور در مواد 40، 41 و 44؛
6- نوشته به امضاء مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی شرکاء ضامن و تسلیم تمام سرمایه غیرنقدی با تعیین قیمت حصه های غیرنقدی.
و – در شرکت های نسبی
1- یک نسخه مصدق از شرکتنامه ؛
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه ( اگر باشد ) ؛
3- اسامی مدیر و یا مدیران شرکت ؛
4- نوشته به امضاء مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سزمایه نقدی و تسلیم تمام سرمایه غیرنقدی با تعیین قیمت حصه های غیرنقدی.
ز- در شرکت های تعاونی
1- یک نسخه مصدق از شرکتنامه ؛
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه ( اگر باشد ) .
بعد از تسلیم مدارک ثبت شرکت ها به اداره ثبت شرکت ها ، اداره مزبور بررسی اجمالی نسبت به مدارک مزبور به عمل می آورد تا معلوم شود آیا مدارک مطابق مقررات قانون تنظیم شده است یا خیر و چنانچه مدارک مزبور به عمل می آورد تا معلوم شود آیا مدارک مطابق مقررات قانون تنظیم شده است یا خیر و چنانچه مدارک نواقصی داشته باشد اداره ثبت شرکت ها به مسئولان شرکت تذکرات لازم را می دهد تا در رفع نواقص اقدام نمایند و اگر مدارک شرکت نقصی نداشته باشد، پس از دریافت حق الثبت ، مفاد شرکتنامه را در دفتر ثبت شرکت های داخلی که دفتر رسمی است ثبت می کند و خلاصه آن را در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار محل ثبت شرکت آگهی می نماید و به این طریق تشکیل شرکت رسماَ اعلام می گردد. اداره ثبت بعد از تکمیل ثبت شرکت و انتشار آگهی مربوطه ، طبق ماده 5 آیین نامه قانون ثبت شرکت ها مصوب 16 / 3/ 1310 یک نسخه از تقاضانامه را که در آن مطالب لازم ذکر شده و به امضاء تقاضاکننده رسیده است با منضمات ضبط نموده و در دفاتر ثبت شرکت ثبت می کند و باید نسخه ثانی تقاضانامه را با قید تاریخ و نمره ثبت امضا و به مهر اداره ممهور کرده و به تقاضاکننده بدهد و این سند ثبت شرکت خواهد بود.
ثبت شرکت ها در ایران تابع طریقه اعلامی است به این معنی که اداره ثبت شرکت ها با وجود بررسی اجمالی که نسبت به مدارک شرکت به عمل می آورد، به هیچ وجه مسئول صحت مدارک مزبور و صحت اظهارات متقاضیان ثبت شرکت نیست و اگر شرکت مخالف قانون تشکیل شده باشد یا اینکه موجباتی برای ابطال شرکت موجود باشد دادستان و هر ذینفعی می تواند ابطال ثبت شرکت را از دادگاه تقاضا کند. ضمناَ باید در نظر داشت که اداره ثبت شرکت ها بعد از ثبت شرکت راساَ نمی تواند ابطال ثبت شرکت را اعلام کند و چنانچه تخلفاتی در تشکیل یا ثبت شرکت مشاهده نماید، باید از دادگاه ابطال ثبت شرکت را تقاضا نماید.
جهت مشاوره و اقدام ثبت شرکت با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.
ما همواره آماده ارائه بهترین و کامل ترین خدمات به شما عزیزان می باشیم .