شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان ، موافق اصولی که در قانون شرکت های تعاونی مصوب 9 / 4/ 1352 مصرح است ، تشکیل می شود.
ملاحظه می شود که شرکت تعاونی بر پایه اصول تعاون تشکیل می شود و هدف آن رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکا است که از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری شرکا که در شرکت تعاونی اعضا نامیده می شوند، صورت می گیرد.
با استناد به قانون اساسی که مقرر می دارد : ” بخش تعاونی شامل شرکت ها و موسسات تعاونی تولید و توزیع است که در شهر و روستا بر طبق ضوابط اسلامی تشکیل می شود ” ، انواع شرکت های تعاونی را می توان در چار گروه ذیل جای داد :
1- شرکت های تعاونی تولید شهری ؛
2- شرکت های تعاونی توزیع شهری ؛
3- شرکت های تعاونی تولید روستایی ؛
4- شرکت های تعاونی توزیع روستایی.
به موجب ماده یک قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 13 / 6 / 1370، اهداف شرکت تعاونی عبارت است از :
1- ایجاد و تامین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل
2- قرار دادن وسایل کار در اختیار کسانی که قادر به کار می باشند ولی وسایل انجام آن کار را ندارند.
3- پیشگیری از تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروه های خاص جهت تحقق عدالت اجتماعی
4- جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت
5- قرار گرفتن مدیریت و سرمایه و منافع در اختیار نیروی کار و تشویق بهره برداری مستقیم از حاصل کار خود.
6- پیشگیری از انحصار، احتکار، تورم ، و اضرار به غیر
7- توسعه و تحکیم مشارکت و تعاون عمومی بین همه مردم
با توجه به موارد هفتگانه و ماده یک قانون مذکور اهداف بخش تعاونی روشن و مشخص است و در صورتیکه در تمام ابعاد و سطوح تشکیل و به مرحله اجراء درآید مفید و موثر و کارساز خواهد بود و کلیه شرکت هایی که برابر این قانون تشکیل و به ثبت برسند به عنوان شرکت تعاونی شناخته می شوند.
- وجه امتیاز اساسی شرکت تعاونی با دیگر انواع شرکت
وجه مشترک شرکت های تجاری آن است که شرکا سرمایه ای را گرد می آورند تا آن را به کار انداخته و سود حاصل از آن را در فواصل زمانی معین میان خود تقسیم نمایند. هدف شرکت تعاونی نیز به دست آوردن نفع مادی است اما این نفع در چهره سود به مفهوم حسابداری تجلی نمی یابد بلکه در چهره هزینه کمتر متجلی می گردد.در واقع، شرکت ها ی تجاری به دنبال سود نیستند، از این رو، کاربرد کلمه سود در خصوص درآمد آن ها جایز نیست. آن چه به شرکا داده می شود، مازاد دریافتی است که به نسبت معاملات انجام شده با شرکت توسط شرکا، به آن پرداخت می شود. در واقع اگر محاسبات به درستی صورت بگیرد و هزینه ها به صورت واقعی دیده شود، نباید اضافه برگشتی وجود داشته باشو به همین علت است که در خصوص مالیات بر این نوع شرکت تردید وجود دارد. چه مالیات بر سود تعلق می گیرد و مازاد برگشتی (Restitution) سود نمی باشد.
شرکت ها و اتحادیه های تعاونی ، برای تشکیل و ثبت باید مدارک ذیل را ارائه نمایند.
1- صورتجلسه تشکیل مجمع موسس و اولین مجمع عمومی و اسامی اعضاء هیئت مدیره منتخب و بازرسان
2- اساسنامه مجمع عمومی
3- درخواست کتبی ثبت
4- طرح پیشنهادی و ارائه مجوز وزارت تعاون
5- رسید پرداخت مقدار سرمایه ای که تادیه آن لازم است.
6- مدارک مربوط به دعوت در خصوص عضویت افراد واجد شرایط
7- اولین هیئت مدیره منتخب پس از اعلام قبولی با رعایت تشریفات مقرره مکلف به ثبت تعاونی می باشند.
8- اداره ثبت شرکت ها نیز پس از دریافت اسناد و مدارک مربوطه موظف است که تعاونی را ثبت نماید.
ثبت شرکت نیک
{ مجری ثبت انواع شرکت های تجاری }