بنا بر ماده 2 قانون شرکت های تعاونی ( ق. ش. ت ) شرکت تعاونی شرکتی است متشکل از اشخاص حقیقی و یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکاء از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان و تشویق به پس انداز تشکیل می شود. در حال حاضر بنا بر ماده 2 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران ( ق. ب. ت ) برای آن که شرکتی تعاونی تلقی گردد، حتماَ باید مطابق مقررات قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران تشکیل و به ثبت برسد.
بنابراین در شرکت تعاونی هدف شرکاء شرکت از تاسیس یک شرکت ، مشارکت برای تحصیل کالا و خدمات با قیمتی ارزانتر و حذف واسطه ها بین تولیدکننده و مصرف کننده است. به عبارت دیگر اشخاص از تاسیس شرکت تعاونی، به دنبال کسب نفع و سودآوری برای اعضاء نیستند ، بلکه به دنبال همکاری و تعاون در جهت کاهش هزینه ها و جلوگیری از مضرات احتمالی اند.
- ساختار و نحوه اداره شرکت های تعاونی
تصویب قانون شرکت های تعاونی در سال 1334 شمسی، نشان می دهد که قانونگذار با انگیزه ترویج تفکر تعاون ، مشارکت و همبستگی بین افراد شاغل در یک حرفه و یا مشاغل واحد درصدد ایجاد راهی قانونی برای تشکیل نهادی کارآ به منظور تقلیل هزینه ها و در عین حال ارتقاء سطح زندگی برای اعضاء با تشریک مساعی آنان از طریق متمرکز نمودن کار تولیدی با هدف کاهش هزینه ها و در نتیجه افزایش سود و یا خرید لوازم مصرفی از تولید کننده و توزیع آن بین مصرف کنندگان بوده است.
هر چند در قانون تجارت، شرکت های تعاونی به عنوان یکی از شرکت های تجاری ذکر شده است، اما آنچه محرز می باشد این است که شرکت تعاونی ماهیتاَ با شرکت تجاری، متفاوت می باشد. زیرا هدف اصلی از تاسیس آن ، تسهیل و پیشرفت کار تولیدی و تامین مایحتاج و لوازم زندگی مصرف کنندگان از طریق قطع واسطه ها بوده است.
شرکت تعاونی اعم از تولید یا مصرف، ممکن است بر اساس مقررات مربوط به شرکت های سهامی و یا برپایه مقررات خاصی که در قالب یک اساسنامه و با رضایت شرکاء تصویب می شود، تشکیل می شود. بنابراین ، شرکت تعاونی که از لحاظ شکلی مانند یک شرکت سهامی است می تواند به صورت یک شرکت سهامی شکل بگیرد و در این صورت لازم است مقررات مربوط به شرکت های سهامی مشروط بر آنکه مغایرتی با ماهیت شرکت تعاونی ایجاد نشود، رعایت گردد.
به عنوان مثال : در شرکت های سهامی، سرمایه و تعداد شرکاء معین و محدود است. بدین معنی که شرکت سهامی با سرمایه معین و تعداد اعضاء مشخص شده و تا زمانی که در مجمع عمومی فوق العاده افزایش یا کاهش و همچنین پذیرش اعضاء جدید تصویب نشود، شرکت از حیث سرمایه و تعداد شرکاء ثابت است ولی در شرکت های تعاونی ” تعداد شرکاء و سرمایه شرکت متغیر و نامحدود است ” . به عبارت دیگر در شرکت های تعاونی، بدون نیاز به تصویب مجمع عمومی فوق العاده ، امکان خرید و فروش سهم بین اعضاء و همچنین فروش سهام توسط اعضاء به افراد جدید مقدور بوده و در نتیجه هم سرمایه و هم تعداد اعضاء تغییر می بایند. که از این جهت محدودیتی وجود ندارد.
به طور خلاصه از مقررات مربوط به قانون تجارت، می توان نتیجه گرفت که چنانچه یک شرکت تعاونی تولید یا مصرف مطابق اصول شرکت سهامی تاسیس شود :
الف ) حداقل مبلغ اسمی سهام یا قطعات سهام ده ریال می باشد.
ب) هیچیک از شرکاء با هر تعداد سهم نمی توانند در مجمع عمومی بیش از یک رای داشته باشد.
ج) می بایست هنگام تاسیس حداقل یک سوم سرمایه شرکت نقداَ پرداخت شود و پرداخت بقیه توسط موسسین تعهد شود.
د) چنانچه مبلغ مورد تعهد در سررسید پرداخت نشود، مشمول خسارت دیر کرد خواهد شد.
ه) سهام شرکت تعاونی با نام و غیرقابل تقسیم است و بهای آن باید نقداَ پرداخت شود. اما اگر، موسسین شرکت تعاونی مایل به تاسیس و اداره شرکت در چارچوب مقررات و اساسنامه مورد توافق شرکاء باشند، باید به این نکته توجه شود که ” مقررات خاص مورد رضایت و توافق شرکاء ” نمی بایست مخالف قانون تجارت باشد.
اداره شرکت های تعاونی، مانند سایر شرکت های تجاری با هیئت مدیره است. مدیراتی که مطابق مقررات قانون تجارت، قانون شرکت های تعاونی و اساسنامه تنظیمی انجام وظیفه می نمایند. بر همین اساس، مسئولیت هرگونه اقدام خارج از حدود اختیارات با آنان بوده و چنانچه عمل خلاف، جنبه کیفری داشته باشد، دارای مسئولیت جزایی نیز می باشند.
در صورت مواجه شدن با هرگونه سوال و یا ابهامی در ثبت شرکت تعاونی، با ما تماس حاصل فرمایید.
همکاران ما در این مرکزآماده ارائه خدمات بی شائبه به شما متقاضیان عزیزمی باشند.