گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تأمین بهداشت و سلامت جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماری ها برخوردار بوده و هستند. این بخش از منابع طبیعی قدمتی هم پای بشر داشته و یکی از مهم ترین منابع تامین غذایی و دارویی بشر در طول نسل ها بوده اند. از نقطه نظر تاریخی، گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقیقات وسیعی برای یافتن فرآورده ها و مواد طبیعی دارویی گیاهی در طول تاریخ انجام شده
اما نکته حائز اهمیت اینجاست که تنها کمتر از 10% از مجموع 250,000 گونه گیاهی جهان برای بیش از یک عملکرد زیست شناختی، شناسایی و مورد استفاده قرار گرفته اند. به عبارت دیگر بر اساس آمارهای منتشره توسط سازمان بهداشت جهانی، تنها بین 35 تا 70 هزار گونه گیاه دارویی در طول زمان برای حداقل یک یا چند بار مورد مصرف قرار گرفته است. در حال حاضر 25% از داروهای موجود، منشاء گیاهی دارند و 12% داروها نیز از منابع میکروبی ساخته شده اند. ارزش اقتصادی و تجاری گیاهان دارویی فوق العاده زیاد است. در بعضی آمارها ارزش تجارت جهانی گیاهان دارویی بالغ بر 43 میلیارد دلار در سال برآورد شده و طی آمار منتشره در اینترنت فروش فرآورده های گیاهی در سال 1997 بالغ بر 3/24 میلیارد دلار آمریکا بوده است.
• تعریف گیاهان دارویی ( Medicinal Plants ) :
به گیاهانی گفته می شود که تمام آن یا اجزایی از آن به صورت تازه، خشک شده یا فرآوری شده جهت تشخیص، درمان، پیشگیری، کمک به اعمال فیزیولوژیکی و حفظ بهداشت بدن انسان به کار می رود.
یا :
گیاهان دارویی به گیاهانی گفته می شود که دارای ماده مؤثر مشخصی باشند که در درمان بیماری یا پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار گیرد.
• دلایل رویکرد به گیاهان دارویی :
استفاده روزافزون مردم از گیاهان دارویی و همچنین تمایل شرکت های تولید کننده مواد دارویی به داروهای دارای منشاء گیاهی را می توان به دلایل زیر دانست :
1- تهیه برخی از مواد مؤثر فعال که در صنایع دارویی از اهمیت بسیار برخوردار هستند به طور مصنوعی امکان پذیر نبوده و تنها به صورت طبیعی از گیاهان مورد نظر قابل استخراج اند. این دسته از مواد یا به طور کلی ساختمان شیمیایی ناشناخته ای دارند و یا به دلیل داشتن ساختمان شیمیایی بسیار پیچیده تهیه آن ها به صورت مصنوعی در صنایع داروسازی مشکل و مستلزم هزینه بسیار گران است.
2- برخی از مواد طبیعی گیاهی چون سولاتین ها به صورت مستقیم قابل استفاده نیستند یعنی در صورت استفاده مستقیم فاقد ارزش دارویی می باشند و پس از تأثیر فرآیندهای شیمیایی از بو، طعم و مزه مطلوب تری نیز برخورداند.
3- مواد دارویی مصنوعی (شیمیایی) به طور سریع اثر می بخشند و دارای یک تأثیر مشخص نیز می باشند و دارای عوارض جانبی نا مطلوبی بر بدن انسان می باشند در حالی که مواد دارویی حاصله از گیاهان با آنکه به تدریج تأثیر می بخشند ولی دارای اثرات مفید جانبی چندی می باشند و از این رو فواید جامعی از نظر دوام سلامت بدن دارند.
4- مواد مؤثره گیاهان به خصوص عطریات و اسانسها موارد متعدد در صنایع لوازم آرایشی، صنایع مواد شیمیایی خانگی دارند.
5- استفاده از مواد مؤثره گیاهان دارویی در صنایع غذایی روز افزون می باشد که از قدیم الایام معمول بوده ولی اکنون در صنایع نوپای نوشابه سازی، کنسرو سازی، شیرینی سازی جهت بهتر شدن طعم و رنگ و بوی محصولات در سطح دقیق تر و حساب شده تری استفاده می گردد.
6- مواد مؤثره گیاهان دارویی علاوه بر این که مزه طعم خوبی دارند اشتها آور نیز هستند و سبب هضم مواد غذایی و سلامت کار دستگاه گوارش می گردد.
• ثبت شرکت گیاهان دارویی :
شرکت های گیاهان دارویی در دو قالب شرکت بازرگانی سهامی خاص و شرکت بازرگانی با مسئولیت محدود به ثبت می رسند؛ که در ادامه ضمن توضیح مختصر راجع به این شرکت به شرایط و مدارک مورد نیاز جهت ثبت شرکت گیاهان دارویی سهامی خاص و با مسئولیت محدود می پردازیم.
• شرکت سهامی خاص :
شرکت هایی هستند که سرمایه آنها به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. مقدار سرمایه لازم در این شرکت ها نباید از یک میلیون ریال کمتر باشد. توجه داشته باشید که حتماً باید عبارت سهامی خاص قبل یا بعد از نام شرکت به صورت واضح قید گردد.
• شرایط ثبت شرکت گیاهان دارویی سهامی خاص :
– حداقل دارای 3 نفر عضو و 2 نفر بازرس که بازرسین نباید از اعضاء باشند.
– حداقل سرمایه مورد نیاز یک میلیون ریال
– حداقل 35 درصد سرمایه باید نزد بانک به نام شرکت پرداخت شود.
• مدارک لازم برای ثبت گیاهان دارویی سهامی خاص :
– فتوکپی کارت ملی و شناسنامه برابر اصل شده
– اصل گواهی عدم سوء پیشینه کیفری تهیه شده از مراکز پلیس +10
– امضای اقرارنامه
– تصویر برابر اصل مجوز در صورت مجوزی بودن موضوع
• شرکت با مسئولیت محدود :
شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود مسئول قروض و تعهدات شرکت است. در اسم شرکت باید عبارت (با مسئولیت محدود) قید شود.
• شرایط ثبت شرکت گیاهان دارویی با مسئولیت محدود :
– دارابودن حداقل یک میلیون ریال سرمایه اولیه
– تعهد با پرداخت کل سرمایه به صورت نقدی
– حداقل دارای 2 نفر عضو
• مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت گیاهان دارویی با مسئولیت محدود :
– اصل گواهی عدم سوء پیشینه کیفری
– تصویربرابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه
– اقرارنامه امضاء شده
– اخذ مجوز در صورت مجوزی بودن موضوع