ماده 20 قانون تجارت، شرکت های تجاری را به هفت قسم ، به شرح ذیل طبقه بندی کرده است :
شرکت سهامی ( عام و خاص )، شرکت بامسئولیت محدود ، شرکت تضامنی ، شرکت نسبی ، شرکت مختلط سهامی ، شرکت مختلط غیرسهامی ، شرکت تعاونی ( شامل تولید ، مصرف ، اعتبار ، وام و روستایی )
همان طور که در مقالات قبلی توضیح داده شد، شرکت های تضامنی و نسبی بر اساس میزان مسئولیت شرکاء، از انواع شرکت های تجاری شخصی می باشند . در شرکت های شخصی، مسئولیت شرکاء نامحدود است و در نتیجه تعهدات مالی شرکت به همه دارایی و اموال شرکاء سرایت می نماید.
1- شرکت تضامنی :
شرکت تضامنی، شرکتی است که بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی و برای انجام امور تجاری تشکیل می شود. در این شرکت ها اگر دارایی و اموال شرکت برای پرداخت تعهدات و دیون شرکت کفایت ننماید، هر کدام از شرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت می باشند. به عبارت دیگر در صورت بروز مشکلات مالی و ایجاد بدهی بیش از سرمایه، هر یک از آنان به تنهایی در مقابل طلبکاران و اشخاص ثالث برای پرداخت تمام مطالبات آنان مسئول می باشد.
در شرکت تضامنی، قید نام یکی از شرکاء به دنبال نام شرکت ضروری می باشد؛ مثل شرکت تضامنی داوود و شرکاء و این امر به خاطر اهمیت شخصیت شرکاء و جلب اعتماد ثالث می باشد.
شرکت تضامنی از لحاظ استحکام و اعتبار در راس تمام شرکت ها قرار دارد و خانوادگی بوده و بین خویشاوندان نزدیک تشکیل می شود. و معمولاَ هنگامی تاسیس می شود که صاحب تجارتخانه ای فوت نموده و ورثه او برای جلوگیری از انحلال تجارتخانه و به منظور ادامه کار آن ، شرکت تضامنی تشکیل می دهند. در اسم شرکت تضامنی باید عبارت ” شرکت تضامنی” و لااقل نام یک نفر از شرکاء ذکر شود.
برای ثبت شرکت تضامنی مانند شرکت بامسئولیت محدود، اولاَ بایستی تمام سرمایه نقدی پرداخت و سهم الشرکه غیرنقدی نیز ارزیابی و تسلیم شده باشد.
ثانیاَ شرکتنامه حاکی از توافق و رضایت شرکاء ، به همراه اساسنامه و اظهارنامه ثبت به عنوان مدارک اصلی تاسیس، به اداره ثبت شرکت ها تسلیم شود.
2- شرکت نسبی :
شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجاری در تحت اسم مخصوصی بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته .
در شرکت نسبی که یکی از شرکت های اشخاص محسوب است و بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل می شود هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذاشته مسئولیت دارد. در این نوع شرکت قانونگذار ازکلمه ” میزان سهم ” یا ” میزان سرمایه ” استفاده ننموده است بلکه از کلمه ” نسبت ” استفاده نموده است.
شرکت نسبی مختص قانون ایران است. چنین شرکتی در اروپا وجود ندارد و چنانچه به طریق دیگری ترجمه شود با شرکت مسئولیت محدود اشتباه خواهد شد این شرکت با عقد شرکت در قانون مدنی ایران مطابقت دارد . یعنی اگر شرکت مدنی با جنبه غیرتجاری ایجاد گردد اجباراَ باید به صورت نسبی درآید زیرا با اصول فقه اسلامی مطابقت دارد.
تفاوت شرکت نسبی با شرکت تضامنی در این است که چنانچه فرضاَ بدهی شرکت تضامنی یک صد میلیون ریال باشد، هر یک از شرکاء به تنهایی و به صورت تضامنی مسئول پرداخت تمام مبلغ یک صد میلیون ریال می باشند. حال آنکه در شرکت نسبی ، بدهی شرکت به نسبت سرمایه شرکاء بین آنان تقسیم می شود. به عنوان مثال چنانچه بدهی شرکت نسبی همان یکصد میلیون ریال باشد و سه نفر شرکای شرکت به ترتیب دارای پنجاه درصد، سی درصد و بیست درصد سرمایه شرکت باشند، نفر اول می بایست نصف بدهی ( پنجاه میلیون ریال ) ، نفر دوم سی درصد بدهی ( سی میلیون ریال ) و نفر سوم بیست درصد بدهی ( بیست میلیون ریال ) را پرداخت نماید.
سوالات خود را از ما بپرسید.
مشاورین ثبت نیک ، از نخستین گام های ثبت شرکت همراه و مشاور شما خواهند بود.