وظایف و اختیارات وزارت تعاون

• شرکت تعاونی :
به موجب ماده 2 قانون شرکت های تعاونی مصوب 1350 شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاء از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق اصولی که در قانون شرکت های تعاونی مصرح است تشکیل می شود.

تبصره_ تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از 7 نفر کمتر باشد.
• انواع شرکت تعاونی :
شرکت های تعاونی را می توان به طور کلی به سه گروه تولیدی، توزیعی و یا ( تولیدی _ توزیعی ) تقسیم نمود :
شرکت تعاونی تولیدی : مطابق ماده 190 قانون تجارت، به منظور اشتغال اعضاء تأسیس می شود که به تولیدات مربوط به کشاورزی، پرورش و صید ماهی، دامداری، دامپروری، تولیدات صنعتی، معدنی و احداث مسکن و یا کارهای فرهنگی فعالیت می کنند.
شرکت تعاونی توزیعی : شرکت تعاونی توزیعی ( مصرف) طبق ماده 192 قانون تجارت به شرکت تعاونی هایی گفته می شود که برای مصارف مشترک اعضاء تأسیس شده که امور مربوط به تهیه مسکن و یا تهیه و توزیع کالا و آموزشی، بهداشتی و درمانی و یا سایر امور فعالیت می کند.
شرکت تعاونی تولیدی_ توزیعی : شرکت تعاونی که هم فعالیت تولیدی و هم فعالیت توزیعی داشته باشد به آن شرکت تعاونی تولیدی_ توزیعی می گویند.
با توجه به ماده ۹ قانون بخش تعاونی مصوب 13/6/1370- شرایط عضویت در تعاونی ها عبارت است از :
۱- تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
۲- عدم ممنوعیت قانونی و حجر.
۳- خرید حداقل سهم مقرر در اساسنامه.
۴- درخواست کتبی عضویت و تعهد رعایت مقررات اساسنامه تعاونی.
۵- عدم عضویت در تعاونی مشابه.
• وزارت تعاون :
وفق ماده ۶۵ قانون مذکور- به منظور اعمال نظارت دولت در اجرای قوانین و مقررات مربوط به بخش تعاونی و حمایت و پشتیبانی از بخش، وزارت تعاون تشکیل می گردد.
تبصره۱- سازمان های تعاون روستایی، مرکزی تعاون کشور، مرکزی تعاونی معدنی، مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی و سایر دفاتر، سازمان ها و اداراتی که در رابطه با بخش تعاونی در وزارتخانه‌ها و سازمان های مختلف فعالیت می نمایند منحل شده و کلیه وظایف، اختیارات، اموال، دارایی ها، اعتبارات، بودجه پرسنل و سایر امکاناتی که در اختیار دارند به وزارت تعاون منتقل می شود و این وزارت با استفاده از بودجه و امکانات موجود آن ها متشکل می گردد.
تشکیلات و پست های سازمانی وزارت تعاون که از تعداد پست های دستگاه های منحله تجاوز نخواهد کرد به پیشنهاد وزیر تعاون و تأیید سازمان امور اداری و استخدامی ظرف مدت ۶ ماه تعیین خواهد شد.
تبصره ۲- صندوق تعاون جهت فعالیت های اعتباری بخش تعاونی با کلیه دارایی ها و تعهدات خود از وزارت کار و امور اجتماعی منتزع ( جدا شده ) و به وزارت تعاون الحاق و وظایف و اختیارات مجمع عمومی آن به وزیر تعاون منتقل می گردد.
* تغییر در اساسنامه آن به پیشنهاد وزیر تعاون و تصویب هیأت وزیران خواهد بود.
• وظایف و اختیارات وزارت تعاون :
برابرماده ۶۶ قانون بخش تعاونی اقتصاد- وظایف و اختیارات وزارت تعاون عبارت است از:
1- ایجاد زمینه های همکاری و هماهنگی و تعاون بین تعاونی ها و همچنین بین اتحادیه های تعاونی یا بین بخش تعاونی و سایر بخش های اقتصادی.
2- جلب و هماهنگی حمایت ها و کمک ها و تسهیلات و امکانات دولتی و عمومی جهت بخش تعاونی با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط.
3- اجرای آن قسمت از قانون و مقررات در رابطه با بخش تعاونی که مربوط به دولت می شود و نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات بخش تعاونی.
۴- تشویق و کمک و همکاری در تأسیس و گسترش تعاونی ها با جلب همکاری و مشارکت عموم مردم و شورای اسلامی کشور.
5- شرکت در مجامع بین المللی تعاون به عنوان نماینده دولت جمهوری اسلامی ایران.
6- تهیه لوایح قانونی و آیین نامه های این قانون و اساسنامه و آیین نامه های تعاونی ها مطابق این قانون.
7- کمک به فعالیت های تبلیغاتی، آموزشی، فرهنگی، فنی، علمی، تحقیقاتی و صنعتی لازم برای بخش تعاونی با همکاری اتحادیه های تعاونی.
8- انجام معاملات لازم و ارائه خدمات مورد نیاز بخش تعاونی.
9- کمک به شرکت ها، اتحادیه های تعاونی در ارائه خدمات حقوقی، مالی، حسابداری، حسابرسی و دیگر خدمات مورد نیاز.
۱۰- اجرای برنامه های ترویج و آموزش تعاون برای تفهیم و تعمیم روش ها و برنامه های مختلف تعاونی و انتشار کتب و نشریات مورد لزوم تعاونی.
11- ایجاد تسهیلات لازم جهت توسعه فعالیت های تعاونی ها در امور تولیدی.
12- فراهم آوردن تسهیلات لازم برای تهیه طرح، ایجاد، توسعه، بازسازی، نوسازی واحدهای تعاونی و نظارت بر امور آنها.
13- راهنمایی مسئولان تعاونی ها در امور حقوقی، مالی، اداری و هدایت آنها در جهت استفاده از روش ها و سیستم های بهتر‌.
14- ایجاد هماهنگی در اعمال کمک های فنی و اداری و مالی و غیره توسط دستگاه های ذیربط در موارد لازم به منظور اداره صحیح تعاونی ها.
۱۵- فراهم آوردن موجبات صدور تولیدات تعاونی ها.
۱۶- تهیه و تنظیم طرح های اساسی به منظور فراهم آوردن موجبات تحقق اهداف مندرج در اصول ۴۳ و ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
17- فراهم آوردن تسهیلات لازم در جهت دستیابی تعاونی ها به مواد اولیه و وسایل و کالاهای مورد نیاز.
18- انجام تحقیقات آماری و اطلاعاتی و مطالعه درباره فعالیت تعاونی ها در زمینه شناخت نارسایی ها و نیازهای آنها و همچنین توانایی ها و امکانات آنها به منظور استفاده در برنامه ریزی های مربوط.
19- وزارت تعاون می تواند در صورت احراز تخلف در اداره امور شرکت ها یا اتحادیه های تعاونی مراتب را به دادگاه های صالح اعلام و دادگاه مؤظف است خارج از نوبت در رسیدگی مقدماتی در صورت احراز تخلف حکم تعلیق مدیران شرکت ها و اتحادیه های تعاونی یاد شده را صادر نماید. در این صورت وزارت تعاون مؤظف است به طور موقت افرادی را برای تسکیل مجمع عمومی و انتخاب هیأت مدیره جدید منصوب نماید.
20- جلوگیری از فعالیت اشخاص حقیقی یا حقوقی که به هر نحو از نام یا عنوان تعاونی سوءاستفاده می کنند.
21- مشارکت در تهیه و تدوین مقررات صادرات و واردات کشور.
22- سیاست گذاری، تعیین خط مشی و برنامه ریزی در حدود مقررات و اختیارات برای توسعه و رشد بخش تعاون.
23- عضویت در شورای اقتصاد، شورای عالی صنایع، شورای پول و اعتبار، مجمع عمومی بانک ها، شورای عالی معادن و کمیسیون های مربوط به صادرات و واردات کشور و سایر مجامع با نظر هیأت دولت.
24- تأمین شرایط و فراهم آوردن امکانات برای سرمایه گذاری بخش تعاونی جهت ایجاد تعاونی ها با اولویت تعاونی های تولید.
25- سلب مزایا از تعاونی هایی که بر خلاف قانون و مقررات بخش تعاونی عمل نموده و یا بر خلاف اساسنامه مصوب اقداماتی کرده باشند.
26- تنظیم برنامه و تعیین نحوه کمک های اعتباری در حدود مقررات و اختیارات از طریق بانک ها و مؤسسات اعتباری و کمک های دولتی به تعاونی ها.
تبصره- شورای پول و اعتبار مؤظف است همه ساله بر اساس درخواست وزارت تعاون با رعایت سیاست های پولی و مالی دولت نسبت به اعطای وام و کمک های لازم به تعاونی ها اقدام نماید.
۲۷- همکاری با مؤسسات علمی، فنی و اقتصادی بین المللی و قبول عضویت و شرکت در سازمان ها، شوراها و مجامع بین المللی مربوط به امور تعاونی.
28- تشکیل تعاونی در بخش کشاورزی (الحاقی 5/7/77).
29- مشارکت، ایجاد، توسعه و بهره برداری و سرمایه گذاری در تعاونی ها و نیز انتقال یا واگذاری و فروش سهام دولت در واحدهای تولیدی و توزیعی به بخش تعاونی ضمن رعایت مفاد تبصره ماده ۱۷ این قانون.
” تبصره ماده 17 قانون بخش تعاونی اقتصاد- در مواردی که دستگاه های دولتی در تأسیس شرکت های تعاونی شریک می شوند ظرف مدتی که با موافقت طرفین در ضمن عقد شرکت تعیین خواهد شد سهم سرمایه گذاری دولت به تدریج بازپرداخت و100% سرمایه به تعاونی تعلق خواهد گرفت. ”
30- صدور مجوز موضوع بند ۴ ماده ۵۱.
* ماده 51 قانون بخش تعاونی- شرکت ها و اتحادیه های تعاونی با رعایت این قانون پس از تهیه طرح و تصویب آن به کیفیتی که در آیین نامه اجرایی مشخص خواهد شد باید مدارک زیر را برای تشکیل و ثبت ارائه دهند :
1. صورتجلسه تشکیل مجمع مؤسس و اولین مجمع عمومی و اسامی اعضاء و هیأت مدیره منتخب و بازرسان
2. اساسنامه مصوب مجمع عمومی
3. درخواست کتبی ثبت
4. طرح پیشنهادی و ارائه مجوز وزارت تعاون
5. رسید پرداخت مقدار لازم التأدیه سرمایه
6. مدارک دعوت موضوع بند 2 ماده 32 (دعوت به عضویت افراد واجد شرایط).
تبصره- اولین هیأت مدیره پس از اعلام قبولی مکلفند با انجام تشریفات مقرر نسبت به ثبت تعاونی اقدام نمایند.