اغلب تجار برای شناساندن تجارت خانه یا بنگاه یا شرکت خود اسم یا عنوانی انتخاب می کنند و تحت آن اسم یا عنوان فعالیت یا تجارت می کنند . اسم تجاری دارای اهمیت بسیاری است، به طوری که در مبادلات و فروش کالا اغلب تعیین کننده است، زیرا تجارت خانه ای که سالیان دراز با نام مخصوصی با صحت عمل کار کرده و بین مردم اعتبار پیدا کرده است، شخص دیگری مجاز نیست نام آن را اختیار کرده و از محصول دسترنج و زحمت آن استفاده نماید.
اسم تجاری ممکن است اسم شخص تاجر یا نام خانوادگی او یا یک اسم فانتزی ( تقننی ) باشد.با این حال، صاحب تجارت خانه ای که شریک ندارد نمی تواند اسمی برای تجارت خانه خود انتخاب کند که وجود شریک را القا کند، مثلاَ تجارت خانه اکبری که فقط متعلق به خود اوست نمی تواند به نام تجارت خانه اکبری و برادران یا اکبری و شرکا و امثالهم قید شود.
به موجب ماده 576 ق. ت ثبت اسم تجاری اختیاری است مگر در مواردی که ثبت آن الزامی شناخته شود. بدین ترتیب تاجر می تواند برای معرفی کالای خود از اسم تجاری استفاده کند.
گاهی نام تجاری کالا با اسم تجاری یا علامت ساخت آن ادغام و به یک شکل شده و برای شناساندن خود محصول به کار می رود که در آن نام تاجر به عنوان اسم تجاری استفاده شده و در عین حال محصول را نیز معرفی می کند.
به هر حال ممکن است اسم تجاری غیر از نام تاجر باشد . انتخاب اسم تجارتخانه نباید به نحوی باشد که مشتریان را در تشخیص کالا گمراه کند. همچنین اسم تجاری ثبت شده به نام دیگری را نمی توان انتخاب و استفاده کرد حتی اگر با نام خانوادگی استفاده کننده اخیر بکسان باشد. ( مستفاد از مواد 577 و 578 ق. ت )
در ماده 579 قانون تجارت آمده است ، ” اسم تجاری قابل انتقال است”. از بیان قانون که برای انتقال اسم تجاری، ثبت آن را قید نکرده است، می توان نتیجه گرفت که اسم تجاری ثبت نشده نیز قابل انتقال می باشد.انتقال اسم تجاری، ممکن است اختیاری و به موجب قرارداد باشد یا قهری و از طریق وراثت.
تاجر می تواند حق استفاده از نام تجارت خانه خود را بفروشد و به دیگران انتقال دهد. همچنین وراث تاجر می توانند از اسم تجاری او مانند سایر ترکه اش استفاده نمایند.
ثبت اسم تجاری مانند ثبت شرکت ها و دفاتر و علائم و احتراعات به صورت اعلامی است . به عبارت دیگر متقاضی ثبت با تنظیم اظهارنامه و طی تشریفات مربوط به ثبت و آگهی ثبت علامت را به وسیله اداره ثبت اعلام می نماید تا بدین وسیله اشخاص ذینفع با اطلاع از موضوع عنداللزوم اعتراض به ثبت اسم تجاری مانع ثبت آن شده و حقوق خود را استیفا نمایند.
ثبت تجاری ها را نباید با ثبت اسم تجاری اشتباه کرد زیرا ثبت نام تاجر با فوت یا حجر تغییر می یابد ولی اسم تجاری با بقای خود نشانگر ادامه کار موسسه یا تجارتخانه می باشد.
مدت اعتبار ثبت اسم تجاری در وزارت دادگستری پنج سال است و بعد از هر پنج سال مجدداَ باید ثبت آن تجدید شود.
ماده 582 ق. ت مقرر می دارد : وزارت عدلیه به موجب نظامنامه ترتیب اسم تجاری و اعلام آن و اصول محاکمات در دعاوی مربوط به اسم تجاری را معین خواهد کرد.
در این زمینه در اجرای مواد 528 و 585 ق. ت طرح اصلاحی آیین نامه ثبت شرکت ها مصوب 1340 با اصلاحات بعدی در بند 2 ماده اول خود اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در تهران را مکلف نموده که نسبت به ثبت علائم تجاری و اختراعات و نام تجاری و اشکال و ترسیمات صنعتی اقدام نماید.
ولی تاکنون آیین نامه اجرایی ماده 582 ق. ت راجع به نحوه ثبت مرجع ثبت و حمایت قانونی از دارنده و یا تعقیب افراد سوء استفاده کننده از نام تجاری به تصویب نرسیده است . بدین ترتیب در حال حاضر ثبت اسم تجاری بدون تصویب آیین نامه اجرایی ثبت و حمایت از اسم تجاری امکان پذیر نمی باشد و معمولاَ متقاضی اسم تجاری را به عنوان علامت تجاری به ثبت می رساند.
اسم تجاری به طرق ذیل پایان می یابد:
1) از بین رفتن موسسه ای که اسم تجاری تابع آن است.
2) ترک استعمال اسم تجاری.
3) انتخاب اسم تجاری دیگری به جای اسم تجاری پیشین.
سوالات خود را از ما بپرسید.
مشاورین ثبت نیک ، پاسخگوی شما خواهند بود.