وجود شرکت یا اتحادیه تعاونی وقتی به پایان می رسد که منحل شود و امور آن تصفیه گردد. شخصیت حقوقی شرکت یا اتحادیه تعاونی، پس از انحلال آن در مدت تصفیه باقی می ماند؛ زیرا هر گاه شخصیت حقوقی شرکت یا اتحادیه تعاونی با انحلال آن به پایان برسد و در موقع تصفیه موجود نباشد، اساس اختیارات مدیران تصفیه و نمایندگی آن ها متزلزل خواهد شد؛ زیرا در این صورت مدیران تصفیه از طرف موجودی عمل می کنند که وجود ندارد. بنابراین قانوناً تا خاتمه امر تصفیه،
شخصیت حقوقی شرکت یا اتحادیه تعاونی منحل شده باقی می ماند و پس از خاتمه تصفیه این شخصیت از بین می رود؛ بنابراین تهایت وجود شرکت یا اتحادیه تعاونی در هنگام انحلال، تا پایان تصفیه امور آن است.
- تعریف انحلال
انحلال، در لغت به معنای برچیده شده و تعطیل شدن است و در اصطلاح حقوق تعاون، حالتی است که در آن فعالیت های شرکت یا اتحادیه تعاونی تعطیل می شود و اختیارات مدیران سلب شده، اجرای وظایف آن ها متوقف می گردد و هیئتی به نام هیئت تصفیه، به تصفیه امور شرکت یا اتحادیه می پردازد.
در ادامه با التفات به ماده 56 قانون بخش تعاونی، مقاماتی که می توانند شرکت یا اتحادیه تعاونی را منحل کنند و موارد انحلال آن ها را شرح خواهیم داد :
- مقاماتی که حق انحلال دارند
مقاماتی که می توانند شرکت یا اتحادیه تعاونی را منحل کنند، عبارت اند از :
1- مجمع عمومی فوق العاده شرکت یا اتحادیه تعاونی ؛
2- وزارت تعاون ؛
- موارد انحلال
شرکت یا اتحادیه تعاونی در موارد ذیل منحل می شود :
1- تصمیم مجمع عمومی فوق العاده ؛
2- کاهش تعداد اعضا از نصاب مقرر ؛
3- انقضای مدت تعیین شده در اساسنامه؛
4- توقف فعالیت بیش از یکسال ، بدون عذر موجه ؛
5- عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط ؛
6- ورشکستگی
اکنون، موارد بالا را به اختصار شرح می دهیم :
1- انحلال به تصمیم مجمع عمومی فوق العاده
انحلال شرکت یا اتحادیه تعاونی، از اموری است که در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است. این مجمع می تواند عنداللزوم به انحلال تعاونی تصمیم بگیرد. از جمله موضوعاتی که ممکن است موجب انحلال شود، کاهش سرمایه است تا حدی که ادامه فعالیت تعاونی را غیرممکن سازد. در انحلال تعاونی بنا به تصمیم مجمع عمومی فوق العاده در مواردی باید از وزارت تعاون مجوز انحلال گرفته شود.
2- انحلال به علت کاهش تعداد اعضا از نصاب مقرر
کاهش تعداد اعضا از نصاب مقرر، موجب انحلال شرکت یا اتحادیه تعاونی می شود، مشروط بر اینکه حداکثر ظرف سه ماه تعداد اعضا به نصاب مقرر نرسیده باشد. بدین ترتیب در صورت کاهش اعضا از نصاب مقرر، تعاونی سه ماه فرصت دارد که طی آن کسری اعضا را جبران کند. هر گاه تعداد اعضا در مدت این سه ماه به نصاب مقرر بالغ نشود، وزارت تعاون دستور انحلال تعاونی را صادر می کند و این تصمیم را به مرجع ثبت مربوط، برای لغو ثبت تعاونی اطلاع می دهد.
3- انحلال به علت انقضای مدت
هر گاه مدت شرکت یا اتحادیه تعاونی، محدود بوده، منقضی شود ، تعاونی منحل خواهد شد، مشروط بر اینکه با وجود سه بار اخطار کتبی از طرف وزارت تعاون، حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ انقضای مدت، مجمع عمومی فوق العاده مدت را تمدید نکند؛ در این صورت وزارت تعاون دستور انحلال شرکت یا اتحادیه تعاونی را صادر می کند و آن را برای لغو ثبت تعاونی به مرجع ثبت مربوط اعلام می کند.
مجمع عمومی فوق العاده می تواند قبل از پایان مدت و قبل از اخطار اول وزارت تعاون، مدت را تمدید کند، ولی چون مدت در اساسنامه قید شده است و تمدید آن، تغییر در اساسنامه محسوب می شود و تغییر اساسنامه پس از تصمیم مجمع عمومی فوق العاده، موکول به موافقت وزارت تعاون است. تمدید مدت باید مورد موافقت وزارت تعاون واقع شود تا رسمیت قانونی پیدا کند.
4- انحلال به علت توقیف فعالیت
توقیف فعالیت شرکت یا اتحادیه تعاونی، موجب انحلال آن می شود. مشروط بر اینکه : اولاَ مدت توقف فعالیت بیش از یک سال باشد؛ ثانیاَ توقف فعالیت بدون عذر موجه باشد. وزارت تعاون در صورتی که دستور انحلال شرکت یا اتحادیه را صادر و این تصمیم را برای اطلاع و لغو ثبت تعاونی، به مرجع ثبت مربوط اعلام می کند. و در این صورت، دستور وزارت تعاون دایر بر انحلال شرکت یا اتحادیه تعاونی، طبق قانون بخش تعاونی قابل شکایت و رسیدگی در دادگاه است.
5- انحلال به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات
در صورتی که تعاونی قوانین و مقررات را رعایت نکند، وزارت تعاون پس از سه بار اخطار کتبی در سال، دستور انحلال شرکت یا اتحادیه متخلف را صادر و این تصمیم را برای اطلاع و لغو ثبت تعاونی به مرجع ثبت مربوط اعلام می کند. در این مورد نیز دستور وزارت تعاون دایر بر انحلال، به موجب قانون بخش تعاونی قابل شکایت و رسیدگی در دادگاه است.
شکایت به طرفیت وزارت تعاون و به عنوان اعتراض بر دستور انحلال صادره به وسیله این وزارت صورت می گیردد. شاکی، هیئت مدیره تعاونی است که نمایندگی قانونی آن را بر عهده دارد. هر گاه شاکی در دادگاه ثابت کند که توقفی در فعالیت شرکت یا اتحادیه تعاونی وجود نداشته یا مدت توقف کمتر از یک سال بوده و یا برای توقف فعالیت عذر موجهی وجود داشته است، دادگاه حکم به لغو دستور انحلال صادره از وزارت تعاون خواهد کرد؛ در این صورت با ابلاغ رونوشت حکم دادگاه به مرجع ثبت، شرکت یا اتحادیه تعاونی دوباره دایر می شود. ناگفته نماند که در کلیه مواردی که انحلال به دستور وزارت تعاون صورت می گیرد، دستور انحلال باید به تعاونی مربوط ابلاغ شود.
در دو مورد اخیر که دستور وزارت تعاون به انحلال تعاونی، قابل شکایت و پیگیری قضایی است، اگر تعاونی به انحلال خود معترض باشد، هیئت مدیره تعاونی که نمایندگی قانونی آن را بر عهده دارد، به طرفیت وزارت تعاون و به عنوان اعتراض به دستور انحلال صادر شده از آن وزارت، به دادگاه شکایت می کند.
6- انحلال در اثر ورشکستگی
مورد دیگر انحلال شرکت یا اتحادیه تعاونی، در اثر ورشکستگی آن پیش می آید. ورشکستگی به موجب حکم دادگاه اعلام می شود. دادگاه ضمن حکم به ورشکستگی تعاونی، انحلال آن را نیز اعلام می کند.
- مدارک مورد نیاز جهت ثبت انحلال شرکت تعاونی به قرار ذیل است :
الف ) کلیه مدارک ثبتی شرکت
ب) مدارک شناسایی شرکا
ج ) اصل صورتجلسه انحلال که به تایید همه شرکا و مدیر تصفیه رسیده باشد.
د) مجوز انحلال در صورت اخذ اعتبار از دستگاه های دولتی یا عمومی
سوالات خود را از ما بپرسید.
مشاورین ثبت نیک ، پاسخگوی شما خواهند بود.