شرکت با مسئولیت محدود ، از متداول ترین شرکت های بازرگانی در کشور ما می باشد و عمدتاَ بین اعضای یک خانواده یا افراد فامیل و یا دوستان و آشنایان تشکیل می گردد. ماده 94 قانون تجارت ، شرکت با مسئولیت محدود را چنین معرفی می کند : ” شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل می شود و هر یک از شرکا بدون این که سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد، فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است.
- خصایص شرکت با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود شرکتی موضوعاَ تجاری است و به عبارت دیگر، موضوع فعالیت آن نمی تواند چیزی جز امور تجاری باشد ( ماده 94 ق. ت ) . از این نظر، شرکت با مسئولیت محدود با شرکت سهامی متفاوت است ؛ چه شرکت سهامی می تواند برای امور تجاری تشکیل شود و به اصطلاح یک شرکت شکلاَ تجاری است . ( ماده 2 لایحه قانونی 1347)
- شخصیت حقوقی شرکت
شرکت با مسئولیت محدود یک شرکت موضوعاَ تجاری است ؛ با این توضیح که فقط می تواند برای امور تجاری تشکیل شود. تشکیل این نوع شرکت ، برخلاف شرکت سهامی ، نیاز به تشریفات پیچیده ای ندارد ، بلکه کافی است دو نفر شریک وجود داشته باشند و سرمایه نقدی و غیرنقدی خود را روی هم جمع کرده، تسلیم کنند تا شرکت تشکیل شود.
در اسم شرکت ، باید عبارت با مسئولیت محدود قید شود. تا کسانی که با شرکت معامله می کنند، متوجه این موضوع باشند که با شرکتی معامله می کنند که مسئولیتش محدود به سرمایه اش است. ( ماده 95 قانون تجارت ) .
یادآوری می شود که :
– حداقل سرمایه جهت ثبت یک شرکت با مسئولیت محدود یک ریال می باشد.
– داشتن بازرس برای شرکت های با مسئولیت محدود اجبار نمی باشد اما شرکت می تواند بازرس داشته باشد.
– دوره انتخاب مدیران و مدیر عامل بدون محدودیت می باشد . در صورت داشتن بازرسین دوره انتخاب آن ها حداکثر یک سال می باشد.
- امتیازات و معایب شرکت با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود این امتیاز عمده را برای شرکا دارد که مسئولیت آن ها را در عملیات شرکت محدود به آورده آن ها در شرکت می کند. در حقوق ایران ، یک امتیاز عمده دیگر نیز برای شریک در این نوع شرکت وجود دارد و آن این است که در صورت ورشکسته شدن شرکت ، الزاماَ خود شریک ورشکسته اعلام نمی شود، امری که در مورد شرکت های دیگر تجاری صدق می کند. علاوه بر این ، تشکیل شرکت با مسئولیت محدود بسیار ساده تر از تشکیل شرکت سهامی و حتی شرکت سهامی خاص است و کافی است که دو نفر شریک وجود داشته باشند تا شرکت، با جمع شرایط دیگر ، تشکیل شود. اداره کردن شرکت با مسئولیت محدود نیز آسان تر است و معمولاَ توسط یک یا دو مدیر انجام می شود؛ در حالی که شرکت سهامی لااقل باید یک هیئت مدیره سه نفره داشته باشد. در شرکت با مسئولیت محدود ، نهاد کنترل کننده وجود ندارد، مگر آنکه تعداد شرکا از دوازده نفر بیشتر باشد که در این صورت، تشکیل یک هیئت نظار ضروری است ( ماده 109 ق. ت ).
جز در موردی که شرکت با مسئولیت محدود دارای هیئت نظار است، مجمع عمومی هم در شرکت وجود ندارد و شرکا به طور انفرادی مورد مشورت قرار می گیرند. سرانجام اینکه تشکیل شرکت با مسئولیت محدود ، علی الاصول با مبلغ کمی سرمایه هم میسر است ؛ در حالی که در شرکت های سهامی خاص و عام ، به ترتیب حداقل یک میلیون و 5 میلیون ریال سرمایه لازم است تا شرکت بتواند به وجود بیاید.
مجموعه امتیازات مذکور موجب موفقیت این شکل از شرکت در دنیای معاملات است. اما قابل ذکر است این شکل شرکت فقط دارای امتیاز نیست، بلکه به ویژه برای اشخاص ثالثی که با آن معاملاتی انجام می دهند خطرهایی در بر دارد که نمی توان آن ها را نادیده گرفت ، از جمله اینکه هرگاه شرکت ورشکسته شود، طلبکاران نمی توانند به خود شرکا مراجعه کنند. این امر ممکن است مورد سوء استفاده کسانی قرار گیرد که قصد کلاهبرداری دارند، به این معنا که این افراد می توانند با تشکیل یک شرکت با مسئولیت محدود ، خود را از ورشکستگی و عواقب آن برهانند و از پرداخت طلب های طلبکاران از دارایی شخصی خود معاف شوند.
در عمل، بانک ها و سایر کسانی که اعتباری در اختیار شرکت قرار می دهند، از مدیر شرکت می خواهند پرداخت دین شرکت را شخصاَ تضمین کند و به عبارت دیگر، شخصاَ ضامن پرداخت دیون شرکت شود. این امر عملاَ از شرکت با مسئولیت محدود یک شرکت مختلط غیرسهامی می سازد که در آن یکی از شرکا ( مدیر ) مسئولیت تضامنی و شخصی خواهد داشت. با این کیفیت ، هدفی که قانون گذار دنبال می کرد تا شرکت با مسئولیت محدود جایگزین شرکت های مختلط غیرسهامی شود و موسسات کوچک و متوسط در قالب این شرکت تاسیس شوند، حاصل نخواهند شد.
برای رفع این اشکالات و به عبارت دیگر، برای آنکه شکل شرکت با مسئولیت محدود مورد استفاده قرار گیرد- بدون آنکه وسیله تقلب شود – قانون گذار نکات چندی را مطرح نظر قرار داده است :
اول اینکه برای کسانی که انتخاب شرکت با مسئولیت محدود را وسیله ای برای رسیدن به اهداف متقلبانه قرار می دهند، مجازات خاص کیفری مقرر کرده است. به موجب ماده 115 ، اشخاص ذیل کلاهبردار محسوب می شوند :
الف. موسسین و مدیرانی که برخلاف واقع پرداخت تمام سهم الشرکه نقدی و تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیرنقدی را در اوراق و اسنادی که برای ثبت شرکت ها بدهند اظهار کرده باشند.
ب. کسانی که به وسیله متقلبانه سهم الشرکه غیرنقدی را بیش از قیمت واقعی آن تقدیم کرده باشند.
ج. مدیرانی که با نبودن صورت دارایی یا به استناد صورت دارایی مزور منافع موهومی را بین شرکا تقسیم کنند. ( ماده 115 لایحه اصلاحی ….)
دوم اینکه تشکیل سرمایه احتیاطی ( ذخیره احتیاطی) را در این نوع شرکت ضروری دانسته است ( ماده 113 ق. ت ) ، این سرمایه احتیاطی اجازه می دهد که در صورت لزوم، بدهی های شرکت از آن پرداخت شود.
سوم اینکه هر گاه ارزش ضررهای وارد به شرکت نصف سرمایه آن باشد ، هر یک از شرکا می تواند تحت شرایط مندرج در بند “ج” ماده 114 قانون تجارت ، انحلال شرکت را بخواهد.
مع ذلک ، این اقدامات کفایت نمی کند و به نظر دکتر اسکینی در کتاب حقوق تجارت شرکت های تجاری، برای جلوگیری از تقلبات احتمالی نیاز به وضع قواعد جدید می باشد.
- شرکت با مسئولیت محدود در موارد ذیل منحل می شود :
1. وقتی که هدف یا موضوع شرکت انجام شده یا انجام آن غیرممکن گردد.
2. وقتی که مدت شرکت منقضی شده باشد.
3. در صورتی که شرکت ورشکست شود.
4. در صورتی که عده ای از شرکا که سهم الشرکه آنان بیش از نصف سرمایه شرکت باشد تصمیم به انحلال آن بگیرند.
5. در مورد فوت یکی از شرکا، در صورتی که به موجب اساسنامه این امر پیش بینی شده باشد.
چنانچه قصد دارید شرکت خود را به ثبت برسانید، در اسرع وقت با همکاران ما در « ثبت شرکت نیک » تماس حاصل فرمایید. مشاوران مجرب ما در این مرکز ، کلیه ی امور ثبتی و اداری شما را در کوتاه ترین زمان ممکن به انجام خواهند رساند.