شرکت نسبی یکی دیگر از انواع شرکت های تجاری است که با اتکا بر شخصیت و اعتبار شرکا تشکیل شده ، فعالیت می کند. ماده 183 قانون تجارت در تعریف شرکت نسبی چنین مقرر می دارد : «شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است» لذا در این نوع شرکت مسئولیت شرکا به نسبت سرمایه شان می باشد و در واقع، نام این نوع شرکت از سطح مسئولیت شرکای آن اقتباس شده است.
شرکت نسبی مانند شرکت تضامنی است با این تفاوت که در شرکت تضامنی شرکا در مقابل طلبکاران متضامناَ مسئول پرداخت قروض شرکت هستند ولی در شرکت نسبی به شرح ماده ی 186، اگر دارائی شرکت نسبی برای تادیه ی تمام قروض شرکت کافی نباشد هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای که در شرکت داشته مسئول تادیه ی قروض شرکت است . به عنوان مثال اگر قروض شرکت تضامنی 12.000.000 ریال باشد ، هر یک از شرکا به تنهایی و متضامناَ مسئول پرداخت تمام مبلغ فوق می باشند ، اما در شرکت نسبی ، نسبت سرمایه به قروض شرکت سنجیده شده و مسئولیت شریک نسبی را معلوم می کنند. در مثال فوق اگر شریکی یک سوم سرمایه شرکت را داشته باشد ، بایستی یک سوم از مبلغ 12.000.000 ریال ( یعنی 4.000.000 ریال ) را پرداخت نماید.
- خصوصیات شرکت نسبی
نظر به تعریف ارائه شده در ماده 183 قانون تجارت ، خصوصیات شرکت نسبی به قرار ذیل می باشد :
1. شرکت نسبی یک شرکت بازرگانی و برای امور تجاری تشکیل می شود.
2. نام شرکت نسبی تحت اسم مخصوص تشکیل می شود. به موجب ماده 184 قانون تجارت : ” در اسم شرکت نسبی باید عبارت ( شرکت نسبی ) و لااقل اسم یک نفر از شرکا ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکا نباشد، باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده، عبارتی از قبیل ( و شرکا ) یا ( برادران ) ذکر شود”.
قید عبارت “شرکت نسبی” به اشخاص ثالث امکان می دهد که بدانند شرکای شرکت به نسبت سرمایه ی خود در پرداخت قروض شرکت مسئولند. بنابراین، کسانی که یک شرکت نسبی را تشکیل می دهند باید در اسم آن حتماَ عبارت”شرکت نسبی” را قید کنند والا طلبکاران شرکت حق دارند شرکا را شریک تضامنی تلقی کنند. مانند : شرکت نسبی احمد و حسن و حسین یا شرکت نسبی احمد و شرکا و یا شرکت نسبی حسن و برادران یا حسین و پسران و نظایر این ها.
3. حداقل تعداد شرکا برای تشکیل شرکت نسبی دو نفر می باشد.
4. مسئولیت هر یک از شرکا برای تادیه قروض و تعهدات شرکت به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته اند.
5. سرمایه شرکت نسبی به سهام یا قطعات سهام تقسیم نمی شود بلکه در حصه هر یک از شرکا از کل سرمایه هر مقدار باشد، به نسبت آن مسئول تادیه قروض شرکت خواهد بود.
سایر موارد در شرکت های نسبی نظیر : مرجع تصمیم گیرنده بنیادی، اداره و مدیریت شرکت ، نظارت و بازرسی در جریان امور شرکت ، تغییر اساسنامه ، تقسیم سود و زیان و انحلال شرکت ، همانند شرکت تضامنی است.
- تشکیل شرکت نسبی
شرکت نسبی وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیر نقدی، تقویم و تسلیم شده باشد. منافع شرکت به نسبت سهم الشرکه که بین شرکا تقسیم می شود ، مگر آنکه شرکتنامه ترتیب دیگری مقرر کرده باشد. همچنین حق رای شرکا به نسبت سرمایه آن هاست ، مگر اینکه شرکتنامه ترتیب دیگری را معین کند. در شرکت نسبی هیچ یک از شرکا جز با رضایت همه آن ها نمی تواند سهم خود را به دیگری منتقل کند. مدیریت شرکت بر عهده مدیرانی است که شرکا از بین خود یا از خارج انتخاب می کنند و مسئولیت آن ها در برابر شرکا مانند مسئولیت مدیران شرکت تضامنی، همان مسئولیتی است که وکیل در برابر موکل دارد.
ثبت شرکت نیک
” ارائه دهنده ی خدمات تخصصی ثبت شرکت و ثبت برند “