به موجب ماده 20 قانون تجارت ، شرکت های تجاری به هفت نوع ذیل طبقه بندی شده است :
1- شرکت سهامی ( عام و خاص )
2- شرکت با مسئولیت محدود
3- شرکت تضامنی
4- شرکت مختلط سهامی
5- شرکت مختلط غیرسهامی
6- شرکت نسبی
7- شرکت تعاونی تولید و مصرف
نکته : در لایحه اصلاح قانون تجارت ( مصوب 1384 هیات وزیران ) از هفت نوع شرکت تجاری پیش بینی شده در قانون تجارت ، شرکت های مختلط غیرسهامی، مختلط سهامی و نسبی حذف شده اند ، و لذا چهار نوع شرکت تجاری یعنی سهامی، با مسئولیت محدود ، تضامنی و تعاونی فقط به رسمیت شناخته شده اند.
در ذیل، به بررسی سرمایه اولیه ثبت شرکت این نوع شرکت ها می پردازیم.
- سرمایه شرکت سهامی
قانون تجارت در مورد حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص تفاوت قائل شده است . طبق ماده 5 قانون اصلاح قانون تجارت ، حداقل سرمایه شرکت سهامی عام ( پنج میلیون ریال ) است و حداقل سرمایه شرکت سهامی خاص ( یک میلیون ریال ) است. در ادامه ماده آمده است :
” در صورتی که سرمایه شرکت بعد از تاسیس به هر علت از حداقل مذکور در این ماده کمتر شود، باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگر از انواع شرکت های مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یاید، وگرنه هر ذی نفعی می تواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیت دار درخواست کند “.
طبق ماده 6 لایحه قانونی اصلاح قانون تجارت ، در مورد شرکت های سهامی عام ، موسسین باید حداقل 20 درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و حداقل 35 درصد از این مبلغ را در حساب بانک شرکت واریز کنند.
در مورد حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت سهامی خاص نیز ماده 20 لایحه قانونی اصلاح قانون تجارت، پرداخت 35% از کل سرمایه را شرط کرده است.
- سرمایه شرکت بامسئولیت محدود
در قانون تجارت حداقل سرمایه برای تشکیل شرکت بامسئولیت محدود پیش بینی نگردیده است ولی در لایحه اصلاح قانون تجارت ( مصوب 1384 هیات وزیران ) در ماده 742، حداقل سرمایه نقدی برای تشکیل یک شرکت بامسئولیت محدود، ” یکصد میلیون ریال ” تعیین شده که باید تماماَ به حساب شرکت در بدو تشکیل واریز شود.
به موجب ماده 102 قانون تجارت ، نمی توان سرمایه به شکل اوراق تجاری قابل انتقال درآید و مطابق ماده 94 قانون تجارت باید سهم الشرکه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیرنقدی تسلیم و تقویم و در شرکت نامه تصریح گردد.
- سرمایه شرکت تضامنی
ماده 118 قانون تجارت سرمایه شرکت را به دو صورت نقدی و غیرنقدی پذیرفته است، ولی به منظور تشکیل شرکت باید کل سرمایه نقدی تادیه شده و سرمایه غیرنقدی تقویم و تسلیم شده باشد.
نکته : در لایحه اصلاح قانون تجارت ( مصوب 1384 هیات وزیران ) هیچگونه حداقل مبلغی برای تشکیل شرکت تضامنی درنظر گرفته نشده است .
- سرمایه شرکت تعاونی
طبق ماده 21 قانون بخش تعاونی، هر شرکت تعاونی موقع ثبت و تشکیل باید حداقل یک سوم سرمایه را تادیه و در صورتی که بخشی از این سرمایه به صورت جنسی ( غیرنقدی ) باشد باید تقویم و تسلیم شده باشد.
دستورالعمل تشکیل شرکت های تعاونی، دو نصاب را برای سرمایه شرکت های تعاونی عام و خاص تعیین کرده است که عبارت است از :
الف- شرکت تعاونی عام = یکصد میلیون ریال
ب- شرکت تعاونی خاص= ده میلیون ریال
طبق تبصره 1 ماده 4 دستورالعمل مزبور حداقل ارزش اسمی هر سهم در تعاونی عام یکصد هزار ریال و تعاونی خاص سیصد میلیون ریال می باشد.
همچنین اعضاء کلیه شرکت های تعاونی مکلف شده اند که مبلغ تعهد شده سهم خود را ظرف مدت مقرر در اساسنامه که حداکثر 2 سال است به شرکت تادیه کنند.
وفق ماده 5 دستورالعمل فوق الذکر یک عضو می تواند حداکثر 15 درصد کل سرمایه یک شرکت تعاونی را دارا باشد.
ثبت شرکت نیک
{ مجری ثبت انواع شرکت های تجاری }