درابتدای بحث شایسته است تعریف دقیقی از کنسرسیوم ارائه دهیم:
کنسرسیوم (consortium) به اتحاد یا ائتلاف دو/چند فرد، شرکت، سازمان یا حکومت یا ترکیبی از اینها با هم برای انجام فعالیت های مشترک یا ادغام منابعشان برای رسیدن به هدف مشترک می گویند. به طور خلاصه کنسرسیوم ائتلاف چند شرکت برای انجام امور انتفاعی است. به عبارتی، برای شرکت در مناقصه یک پروژه معین (نظیر ساخت نیروگاه) گفته می شود که در صورت برنده شدن در مناقصه اجرای پروژه در قالب قرارداد با کارفرما و بر اساس شرایط مورد موافق بین اعضاء کنسرسیوم انجام می شود .
تشکیل کنسرسیوم به مفهوم ایجاد شخصیت جداگانه حقوقی نیست و در واقع عملاَ یک شرکت به طور غیر مستقیم بین اعضاء کنسرسیوم به وجود می آید، بدون آنکه رابطه حقوقی بین آنها ایجاد گردد.
⃰ از معروف ترین کنسرسیوم ها می توان از Airbus کنسرسیوم شرکت های فعال در زمینه هوا فضا یا (world)wide web consortium متشکل از فعالین استانداردهای وب نام برد.
نکته1:واژه کنسرسیوم برگرفته از ریشه لاتینی consor به معنای شریک و همکار است.
نکته2:ارتباط حقوقی joint venture نیز هر گاه حول موضوع انجام یک پروژه خاص مطرح شود معادل کنسرسیوم است.گرچه شمول joint venture اعم از کنسرسیوم است.
• جوینت ونچر:
جوینت ونچر اصطلاحی است انگلیسی که در زبان حقوقی و اقتصادی کشور ما به همان لفظ به کار رفته است.”جوینت ونچر”به نوعی از همکاری تجاری اطلاق می شود که طی آن طرفین ،مدیریت فعالیت خاصی را به نحو مشترک به عهده می گیرند و در سود و زیان حاصله شریک می شوند.به این ترتیب بسیاری از انواع قراردادهای انتقال تکنولوژی و اعطای لیسانس و عاملیت پخش و غیره از حیطه شمول اصطلاح “جوینت ونچر”خارج می شوند.
• تفاوت شرکت کنسرسیوم و جوینت ونچر:
جوینت ونچر و کنسرسیوم در بسیاری از ابعاد مشابه هم بوده و تفاوت چندانی ندارد،اما بر خلاف شرکت کنسرسیوم،جوینت ونچرها می توانند با افراد حقیقی و حقوقی خارج از مرزهای ایران نیز شراکت کرده و هدفی را دنبال کنند.ضمن اینکه جوینت ونچر ها الزامی به تعیین یک هدف مشخص ندارند در حالی که کنسرسیوم ها باید حتماَ یک هدف مشخص داشته باشند.
تفاوت کلیدی این دو شرکت بیشتر در اعتبار شرکت ها می باشد؛شرکت های جوینت ونچر دارای اعتبار و یا مدت مشخص نمی باشد و مادامی که هدف یا اهداف مشترک وجود دارند و در نوع و نحوه شرکت اعتراضی از طرفین وجود نداشته باشد می توانند به شراکت خود تحت جوینت ونچر ادامه دهند.ولی شرکت های کنسرسیوم باید زمان انجام پروژه را تعیین نموده و برای آن تاریخی مشخص نمایند و با پایان تاریخ تعیین شده شراکت آنها به پایان خواهد رسید که در صورت تمایل به داشتن هدف جدید و شراکت جدید باید به اداره ثبت شرکت ها برای تمدید شراکت با موضوع جدید اقدام نمایند.
• انگیزه های ایجاد کنسرسیوم :
1- پژوهشی و تحقیقاتی
2- تجارتی
3- اقتصادی(کنسرسیوم صادراتی)
4- کنسرسیوم ملی و بین المللی
5- انتفاعی و غیر انتفاعی
6- از جنبه سیاست عضوگیری
7- بر حسب شیوه تامین نیروی انسانی
8- کارآفرینی
• مراحل ایجاد قرارداد کنسرسیوم :
1_انجام سرمایه گذاری
2_تشکیل جلسه
اغلب پس از انجام سرمایه گذاری، تشکیل جلسه داده و قرارداد کنسرسیومی به صورت شفاف،برای مدیریت و ایجاد روابط منظم میان شرکا تنظیم خواهد شد.
3_پیش نویس قرارداد
سند مشارکت تنظیمی، مجموعه قوانین و مسئولیت هایی را در مدت اجرای پروژه فراهم می نماید.
4_ایجاد یک کمیته یا کار گروه: برای سازماندهی و مدیریت کنسرسیوم،اعضای کنسرسیوم نظراتشان را از طریق یک کمیته فنی با کارگروه ویژه که حول تعیین اولویت های کاری شکل می گیرد،اعمال می نمایند.
5_مجمع عمومی: برخی از کنسرسیوم ها برای اینکه قادر باشند همه نظرات را جمع آوری و لحاظ نمایند،یک مجمع عمومی تشکیل می دهند.
6_مدیریت ارشد:کمیته مشاوره ای+هیات مدیره
7_طرح سالانه برنامه های کاری
⃰ کلیدی ترین عنصر در طرح ریزی فعالیت های کنسرسیوم،بدنه مدیریت ارشد کنسرسیوم است که معمولاَ از یک کمیته مشاوره ای و یک هیات مدیره تشکیل می شود و نقش آنها تهیه طرح سالانه برنامه های کاری است؛تهیه این طرح به معنای تخصیص مبانع مالی به فعالیت های گوناگون کنسرسیوم با توجه به اولویت اعضا،علایق نهادهای دولتی ذیربط و محدودیت درآمد های پیش بینی شده است.
• فعالیت های کنسرسیوم :
کنسرسیوم تولید کننده محتوا نیست،اما برای دستیابی به هدف خود،سعی می کند مشارکت صاحبان محتوا را جلب کرده و بستر مناسب فنی و فرهنگی لازم برای گردآوری،تبدیل،سازماندهی و حفاظت اطلاعات قومی را در سطح ملی ایجاد نماید.با این رویکرد،کنسرسیوم در صدد است دسترسی به محتوای اعضای خود را برای کاربران در سطح ملی و بین المللی به بهترین نحو ممکن فراهم کند.کنسرسیوم تلاش می کند مالکیت مادی و فکری صاحبان محتوا و هویت فردی هر یک از اعضا را حفظ کند،کیفیت و بهره وری را در هر یک از فعالیت های کنسرسیوم بهبود بخشد،اصول مشتری مداری را در ارائه خدمات رعایت کند و در جهت ارائه اطلاعات معتبر توسط صاحبان محتوا بکوشد.
• مراحل تشکیل کنسرسیوم :
الف_توافق نامه یا تفاهم نامه همکاری مقدماتی
ب_تنظیم قرارداد تشکیل سرمایه گذاری مشترک
• ثبت شرکت کنسرسیوم :
برای ثبت شرکت کنسرسیوم می توان به یکی از صور ذیل اقدام نمود:
1- ثبت شرکت کنسرسیوم در قالب شرکت سهامی خاص
2- ثبت شرکت کنسرسیوم در قالب شرکت با مسئولیت محدود
مدارک لازم جهت ثبت شرکت های کنسرسیوم که باید به اداره ثبت شرکت ها تحویل داده شوند به شرح ذیل می باشد:
_تکمیل فرم درخواست ثبت شرکت
_اخذ مجوز ثبت شرکت
_دو برگ مدارک ثبتی شرکت شامل(شرکتنامه،اساسنامه و اظهارنامه)
_گواهی عدم سوء پیشینه کیفری برای اعضاء هیات مدیره
_اخذ گواهی روزنامه رسمی آگهی تاسیس یا آخرین تغییرات شرکت(در صورت وجود)
سوالات خود را از ما بپرسید.
مشاورین ثبت نیک ، از نخستین گام های ثبت شرکت همراه و مشاور شما خواهند بود.