در این مقاله قصد داریم در مورد نحوه ثبت شرکت ، موضوع فعالیت شرکت ، فسخ عقد ، اهلیت شرکاء ، انتشار قرارداد و موارد مربوط به آن بپردازیم .
چنانچه جهت ثبت شرکت بهتر است آشنایی کامل با تمامی موارد مربوط به آن داشته باشید که در این مقاله به طور کامل توضیح داده ایم ، در نظر داشته باشید که شرکت های تجاری از اجتماع اشخاص متعدد اعم از حقیقی و حقوقی برای انجام هدفی واحد ( فعالیت تجاری ) و کسب سود و در آمد می باشد .
نحوه ثبت شرکت
ثبت شرکت با اراده شرکاء و موسسین شرکت انجام می گردد و نیازی به اجازه از ادارات ندارد ، مثلا تاسیس شرکتی برای تولید و پخش نیازمند گرفتن مجوز از اداره بهداشت است ولی فعالیت های تولید و پخش آن نیازی به اجازه این وزارت ندارد .
ازجمله قواعد و مقرارت ثبت شرکت :
- قبل ثبت شرکت باید قرارداد منعقد گردد و برای این که قرارداد منعقد شود رضایت شرکاء برای این قرارداد لازم خواهد بود .
- شرکت باید موضوعی مشروع داشته باشد .
شرایط ذاتی و ماهوی قرارداد شرکت :
قرارداد شرکت طبق ماده 190 قانون مدنی این شرایط را ذکر کرده است که به شرح هر یک در اینجا پرداخته می شود :
- راضی بودن همه شرکاء
- اهلیت شرکاء
- موضوع شرکت
رضایت شرکاء
اول طرفین باید به یکدیگر وعده تشکیل شرکت را بدهند که ممکن است کتبی و یا شفاهی باشد و شرکتنامه خود به تنهایی موجب تشکیل شرکت نمی شود .
قرارداد شرکت حتما باید با رضایت طرفین شرکاء انجام شود و غیر از آن بی اثر خواهد بود :
رعایت نکات زیر الزامی است :
1 . رضایت شرکاء باید با آگاهی آنان انجام شده باشد و قرارداد شرکت وقتی درست است که شرکاء قصد و نیت خود را عنوان کرده باشند .
شرکاء باید رضایت همکاری در مواقعی که شرکت متحمل سود و زیان می باشد را بدهند و قصد همکاری مشترک را داده باشند ، وقتی که در قراردادی مثل بیع خریدار و فروشنده منافع هر دو آن ها فرق داشته باشد ولی در مقابل قرارداد شرکت ، شرکاء دارای منافع مشترکی می باشند .
قانونگذار طبق ماده 134 قانون تجارت ، رقابت شریک با شرکت یا ورود شریک به شرکت دیگر را ممنوع کرده است .
2 . وقتی که شریک در موقع انعقاد قرارداد دچار اشتباه شود ، قرارداد شرکت نیز باطل خواهد شد .
3 . طبق ماده 201 قانون مدنی وقتی که شریکی در تشخیص شخصیت شرکاء دیگر مرتکب خطایی شد تعهد و قرارداد او با شرکت دارای اثر نمی باشد چون اشتباه به خود شرکت هم مربوط است ، مثلا شریکی که تصمیم تشکیل شرکت با مسئولیت محدود را دارد ، نمی تواند قصد تشکیل شرکت تضامنی را داشته باشد .
قصد و تصمیم شرکاء زمانی باعث تشکیل شرکت می شود که واقعی باشد
وقتی که چند نفر قصد تشکیل شرکتی را دارند بدون اینکه همکاری داشته باشند و سرمایه ای به شرکت بیاورند در این اوضاع شرکتی تشکیل نمی شود و به دلیل موجود نبودن شرکت کل معاملات آنان با دیگران باطل است .
اما زمانی که قرارداد شرکت با نیرنگ بازی و کتمان و تدلیس منعقد شده باشد یعنی شریک حق فسخ و از بین بردن معامله را دارد که تدلیس و فریب در معامله با طرف مقابل نیز نباشد و این قرارداد را انجام نخواهد داد .
به این معنا که به عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود ، تدلیس خواهد بود که صفت یا امتیاز کمالی غیر واقعی در مال هست و به علت جبران زیان ناشی از این عملیات ، فریب خورده است .
می تواند از حق فسخ استفاده کند و خیار تدلیس از خیارات مشترک است و عقد بیع نیست و ممکن است در عقود مانند بیع اجاره و معاوضه نیز وجود داشته باشد .
خیار فسخ در حقوق به معنای حق برهم زدن یک جانبه قرارداد است ، خیار ، اسم مصدری است که معنا اختیار و مفهوم اختیاری است که شخص در برهم زدن معامله داشته است چنانچه فسخ عقد یعنی بر هم زدن عقد ، در مواردی که قانون اجازه می دهد ، در فرانسه اگر شرکتی از دو شریک بیشتر داشته باشد زمانی باطل است که همه شرکاء ، تدلیس انجام داده باشند و تدلیس یکی از شرکاء نیز لازم نیست .
اهلیت شرکاء شرکت
کلمه اهلیت به توانایی قانونی شخص برای دارا شدن یا اجرا حق گفته می شود که شرکاء باید حتما توانایی معامله کردن را داشته باشند که طبق ماده 211 ق . مدنی اهلیت یعنی شریک عاقل بالغ و توانا باشد و اگر کسی اهلیت تجاری نداشته باشد نمی تواند در هر شرکتی شریک شود .
این شریک باید اهلیت تجاری داشته باشد و اگر کسی اهلیت تجاری نداشته باشد و در شرکتی تجاری نیز فعالیت داشته باشد ، شرکت تجاری محسوب نمی شود و تشکیل شدن آن شرکت با شریکی که اهلیت نداره باطل است .
شرکت مختلط سهامی از حداقل دو شریک تشکیل شده که یکی از آن ها مسئولیت تضامنی دارد و دیگری دارای مسئولیت محدود است و لازم نیست هیچ یک از شرکاء اهلیت تجاری داشته باشند و هیچ کدوم از آن ها تاجر محسوب نمی شوند .
یک شخص حقوقی غیر تاجر مثل سازمان دولتی که شخصیت حقوقی مستقل دارد می تواند شریک در یک شرکت مختلط باشد . طبق ماده 128 ق . تجارت شرکاء شرکت تضامنی تاجر می باشند و چون ورشکستگی شرکت برای بازرگانان است ، ورشکسته شدن برخی از شرکاء ربطی به شرکت نیز ندارد .
بنابر ماده 439 ق . تجارت :
زمان ورشکسته شدن شرکت های تضامنی ، مختلط یا نسبی اموال شخصی شرکاء مهر و موم نمی شود ، مگر اینکه حکم ورشکستگی آن ها در حکم ورشکستگی شرکت یا با حکم جداگانه ای منحل شود .
در فرانسه شرکاء ضامن در شرکت های مختلط مثل مختلط غیر سهامی تاجر حساب می شوند و مسئولیت تضامنی دارد چون هر کسی مسئولیت تضامنی دارد تاجر است و شریک یک شرکت تضامنی نیز تاجر است چراکه مسئولیت تضامنی دارد اما در حقوق ایران چنین چیزی وجود ندارد .
به عنوان مثال ورشکستگی شرکاء ضامن به ورشکستگی شرکت ربطی ندارد و نمی توان گفت که آوردن نام های شرکت مختلط در کنار تضامنی به دلیل اینکه در شرکت دخالتی دارند تاجر محسوب می شود .
شرکت تجاری لازم نیست برای تشکیل آن اهلیت تجاری داشته باشد و همین که اهلیت قانون مدنی را دارد کافی است .
موضوع شرکت
از نظر حقوق قرارداد ها موضوع فعالیت ثبت شرکت از مجموع اموالی است که به شرکت آورده می شود تا سرمایه شرکت را تشکیل بدهد و از نظر حقوق شرکت های تجاری فعالیتی که شرکت برای انجام دادن آن تشکیل می شود .
موضوع فعالیت در اساسنامه معین می شود ولی باید در شرکتنامه نیز تعیین گردد در غیر اینصورت شرکت بدون موضوع می ماند .
فعالیت شرکت :
مفهوم دیگر موضوع شرکت فعالیت شرکت است که شغل شرکت شناخته می شود مثل بهره برداری مواد اولیه ، مواد معدنی و فلزات ، مواد شیمیایی و دارویی ، مقوا سازی و کاغذ سازی ، فعالیت در زمینه های کامپیوتری و الکتریکی ، فعالیت بیمه ، بانکداری و … فعالیت شرکت باید در اساسنامه و شرکتنامه مشخص گردد و فقط کافی است که عباراتی مثل صادرات و واردات یا تولید و فروش محصولات مصرفی آورده شود تا خیلی از فعالیت های تجاری داخل در موضوع شرکت شود .
تعیین موضوع شرکت در موجود بودن شرکت خیلی تاثیر دارد زیرا هر گاه شرکت فعالیتی غیر مشروع داشته باشد باطل است و هر کسی که از شرکت سودی می برد می تواند درخواست انحلال شرکت را بدهد و وقتی که شرکتی برای انجام امور و فعالیتی مثل تولید آب انگور تاسیس شده است ولی در عمل دست به امور غیر مشروع مثل ساختن مشروب های الکلی زده .
وقتی موضوعی که برای شرکت انتخاب شده کنسل شود ، شرکت نیز پایان می یابد مثل زمانی که فعالیت شرکتی غیر قانونی است و موضوع شرکت در تعیین حقوق و تعهداتش مهم است و اختیارات مدیران شرکت در راستای موضوع شرکت می باشد .
شرایط شکلی و ظاهری قرارداد
ضروری بودن قرارداد کتبی :
امروزه در حقوق ما برای ثبت قرارداد نیازی به وجود هیچ نوشته ای نمی باشد و در شرکت باید توسط قرارداد کتبی صورت گرفته باشد ، مثلا وقتی که چند نفر قراردادی برای تشکیل شرکتی نسبی امضا کرده باشند تا زمانی که در دفاتر اسناد رسمی این قرارداد ثبت نشده باشد ، شرکت تشکیل نمی شود .
اگر شرکت با این قوانین ایجاد نشده باشد آن شرکت طبق ماده 220 ق . تجارت تضامنی محسوب می شود و شرکاء نیز مسئولیت تضامنی دارند .
قرارداد شرکت
قانون تجارت ایران درباره اینکه قرارداد شرکت که همان شرکتنامه می باشد ، سکوت کرده است چنانچه قرارداد شرکت باید با امضا کلیه شرکاء و نمایندگان قانونی ( وکیل شرکاء شرکت ) باشد در غیر این صورت فاقد اعتبار است .
در عمل موسسین شرکت از ورقه هایی استفاده می کنند که مواردی که باید در شرکتنامه و اساسنامه ذکر شود ، مشخص شده است که عبارتند از :
- نام شرکت
- نوع شرکت ( سهامی یا تضامنی و … )
- موضوع شرکت
- مکان و آدرس شرکت
- اسامی شرکاء یا موسسان و محل زندگی شان
- زمان تشکیل شرکت و مدت آن
- میزان سهم هر یک از شرکاء
- مدیران شرکت و اختیارات آن ها
- زمان رسیدگی به حساب شرکت و تقسیم سود میان شرکاء
- فسخ شرکت
- ذکر محل های شعب شرکت
- ذکر بازرسان شرکت
انتشار قرارداد شرکت
طبق ماده 197 ق . تجارت باید در مدت اول ماه اول تشکیل شرکت خلاصه شرکتنامه و چیزهایی که اضافه شده است ، همه اعلام شود .
در حقوق ایران شرط ایجاد شرکت نشر قرارداد نمی باشد و در حقوق کشور ما تشکیل شرکت به این است که شرکتنامه رسمی و دقیق باشد ، برای اینکه شرکتی ایجاد شود و شخصیت حقوقی داشته باشد ، ثبت کردن آن در دفاتر اسناد رسمی کشور ضروری نیست و نشر شرکتنامه و اعلام کردن آن نیز به همگان ضروری نیست .
اگر شرکتی در اداره ثبت شرکت ها ثبت نشد و همچنین شرکتنامه آن نیز اعلام نشود ، ممکن است منحل بشود که در این باره ماده 2 قانون ثبت شرکت ها گفته است که ثبت این شرکت ها اجباری است و اگر ثبت شرکت های تجاری انجام نشود ، برای مدیران جزای نقدی در نظر گرفته می شود .
مفهوم ماده بالا این است که تا موقعی که دستور منحل شدن شرکت نداده اند و همچنین دادگاه هم حکم انحلال شرکت را صادر نکرده باشد ، شرکت فعال محسوب می شود ولی اگر برعکس دادستان تقاضا کند که شرکت منحل است ، به این علت که شرکت در اداره ثبت شرکت ها ثبت نشده است منحل خونده می شود .
بعد از اینکه شرکت در اداره ثبت شرکت ها ثبت شد و قرارداد شرکت نیز نشر داده شد ، نمی توانیم بگوییم شرکت دارای شخصیت حقوقی است و موجودیت دارد .
برای اینکه شرکت شخصیت حقوقی تشکیل شود ، باید :
- در اداره ثبت شرکت ها ثبت شده باشد .
- ثبت بعد از تشکیل شرکت انجام می شود حتی وقتی که شرکت در اداره ثبت شرکت ها انجام می شود به این معنی نیست که شرکت وجود دارد و وقتی که شرکت شرایط تشکیل شرکت را رعایت نکند آن شرکت باطل است .
راهنما نحوه ثبت شرکت
شما میتوانید جهت اطلاع بیشتر در مورد نحوه ثبت شرکت و همچنین مشاوره در زمینه های ثبت شرکت ، ثبت برند تجاری ، ثبت تغییرات شرکت و یا دیگر امور ثبتی ، با شماره 02188888822 تماس حاصل فرمایید .
همچنین برای دیدن کلیپ های آموزشی میتوانید ما را در اینستاگرام ثبت نیک دنبال نمایید .