اصولی که در شرکت بامسئولیت محدود باید رعایت شود
طبق ماده 94 قانون تجارت : ” شرکت بامسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون این که سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است . ”
بنابراین در شرکت بامسئولیت محدود شرکاء تاجر نبوده و مستقیماَ مسئولیتی در امور شرکت ندارند و مانند شرکت سهامی مسئولیت آن ها محدود است به سرمایه ای که در شرکت گذاشته اند، منتهی آورده آنان که سهم الشرکه نامیده می شود به سهام تقسیم نشده و آزادانه قابل معامله نمی باشد.
در شرکت بامسئولیت محدود اصول ذیل رعایت گردد :
1- تصریح نوع شرکت در نام شرکت ؛ 2- محدودیت مسئولیت شرکاء ؛ 3- آزاد نبودن انتقال سهم الشرکه ؛ 4- عدم انحلال شرکت در صورت فوت یا ورشکستگی شرکاء ؛ 5- لزوم رعایت تشریفات زیادتری در صورتی که تعداد شرکاء از 12 نفر تجاوز کند.
تصریح نوع شرکت در نام شرکت
ماده 95 قانون تجارت مقرر می دارد : ” در اسم شرکت باید عبارت ( بامسئولیت محدود ) قید شود والا آن شرکت در مقابل اشخاص ثالث شرکت تضامنی محسوب می شود و تابع مقررات آن خواهد بود. اسم شرکت نباید متضمن اسم هیچ یک از شرکاء باشد والا شریکی که اسم او در شرکت قید شده در مقابل اشخاص ثالث حکم شریک ضامن در شرکت تضامنی را خواهد داشت “.
شرکت بامسئولیت محدود شرکت تجاری است و شرکاء مسئولیتی ندارند. بنابراین قانون مقرر داشته است که عبارت شرکت بامسئولیت محدود در نام شرکت قید گردد تا کسانی که با شرکت معامله می کنند متوجه این موضوع باشند. علاوه بر آن نام هیچیک از شرکاء نباید در نام شرکت قید شود و شرکت باید دارای نام مستقلی از شرکاء باشد. چنانچه نام یک یا چند نفر از شرکاء در نام شرکت قید شود، شرکاء مزبور با شرکت مسئولیت تضامنی خواهند داشت. در قانون فرانسه قید نام شرکاء در نام شرکت مانعی ندارد ، زیرا با تصریح نوع شرکت برای اشخاص اشتباهی حاصل نمی شود ولی قانون ایران سخت گیری بیشتری در این مورد قائل شده است. نام شرکت ممکن است برحسب موضوع آن یا بدون توجه به موضوع آن تقننی انتخاب شود. عبارت شرکت بامسئولیت محدود معمولاَ در پایان نام شرکت قید می گردد، مانند ” شرکت ….. بامسئولیت محدود ” .
محدودیت مسئولیت شرکاء
شرکاء شرکت بامسئولیت محدود جز سرمایه ای که در شرکت می گذارند، مسئولیت دیگری ندارند و چنانچه شرکت ضرر کند ، ورشکستگی او اعلام شده و طلبکاران از قسمتی از طلب خود محروم می شوند، بدون این که شرکاء مسئول پرداخت قروض شرکت باشند. در شرکت های با مسئولیت محدود کلیه سرمایه شرکت باید در موقع تشکیل شرکت پرداخت شود و چنانچه تمام یا قسمتی از سرمایه شرکت غیرنقدی باشد، باید آورده مزبور تقویم و تسلیم شرکت گردد. ماده 96 قانون تجارت مقرر می دارد : ” شرکت بامسئولیت محدود وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیرنقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد. ” بنابراین ممکن نیست مانند شرکت های سهامی تمام سرمایه تعهد گردد و فقط قسمتی از آن پرداخت گردد. در مورد تقویم آورده غیرنقدی قانون تجارت ایران مقرراتی را که برای شرکت های سهامی پیش بینی شده، لازم ندانسته است. ولی ماده 97 مقرر می دارد : ” در شرکت نامه باید صراحتاَ قید شده باشد که سهم الشرکه های غیرنقدی هرکدام به چه میزان تقوین شده است.” و علاوه بر آن ماده 98 مقرر می دارد : ” شرکاء نسبت به قیمتی که در حین تشکیل شرکت برای سهم الشرکه های غیرنقدی معین شده در مقابل اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی دارند”. زیرا در شرکت بامسئولیت محدود عده شرکاء قلیل می باشد و با یکدیگر آشنایی کامل داشته و برای آن ها میسر است که منافع خود را در مقابل یکدیگر حفظ نمایند و تقویم سهم الشرکه های غیرنقدی اضافه بر قیمت آن ها کمتر انفاق می افتد. ولی چون ممکن است این موضوع باعث تبانی و زیان اشخاصی شود که به اعتماد سرمایه شرکت با آن معامله می کنند، قانون هرکدام از شرکاء را در مقابل اشخاص ثالث متضامناَ نسبت به قیمت سهم الشرکه های غیرنقدی مسئول می داند. مفاد دو ماده بالا امری است و عدم توجه به آن ها باعث بطلان شرکت می گردد. ماده 100 قانون تجارت تصریح می کند که : ” هر شرکت بامسئولیت محدود که برخلاف مواد 96 و 97 تشکیل شده باشد، باطل و از درجه اعتبار ساقط است. لیکن شرکاء در مقابل اشخاص ثالث حق استناد به این بطلان را ندارند .” ماده 101 قانون تجارت علاوه بر شرکاء مدیران و هیئت نظار شرکت را نیز اگرچه شریک هم نباشند، مسئول قرار داده و مقرر می دارد : ” اگر حکم بطلان شرکت به استناد ماده قبل صادر شود، شرکایی که بطلان مستند به عمل آن ها است و هیئت نظار و مدیرهایی که در حین حدوث سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن سرکار بوده و انجام وظیفه نکرده اند، در مقابل شرکاء دیگر و اشخاص ثالث نسبت به خسارات ناشیه از این بطلان متضامناَ مسئول خواهند بود “. ماده 99 و قسمت آخر ماده 100 قانون تجارت مرور زمان دعاوی ناشی از مقررات فوق را ده سال قرار می دهد. بنا به مراتب بالا شرکاء شرکت بامسئولیت محدود نه تنها باید سرمایه شرکت را در موقع تشکیل شرکت پرداخت کنند، بلکه نسبت به مبلغ آن و صحت بهای سهم الشرکه غیرنقدی نیز متضامناَ ضامن می باشند.
آزاد نبودن انتقال سهم الشرکه
با وجود آن که شرکت بامسئولیت محدود جزو شرکت های سرمایه شمرده می شود، ولی شخصیت شرکاء نیز اهمیت دارد و به این جهت شرکاء نمی توانند آزادانه سهم الشرکه خود را به اشخاص دیگر واگذار کنند بلکه باید رضایت سایر شرکاء نسبت به ورود اشخاص دیگر به شرکت تحصیل شود. و به این جهت قانون تعیین سهم الشرکه را به صورت اوراق تجاری قابل انتقال منع کرده است تا اشخاص نتوانند آن ها را مورد خرید و فروش قرار دهند. ماده 102 قانون تجارت مقرر می دارد : ” سهم الشرکه شرکاء نمی تواند به شکل اوراق تجاری قابل انتقال اعم از با اسم یا بی اسم و غیره درآید. سهم الشرکه را نمی توان منتقل به غیر نمود، مگر با رضایت عده ای از شرکاء که لااقل سه ربع سرمایه متعلق به آن ها بوده و اکثریت عددی نیز داشته باشند. ” ذکر اکثریت عددی شرکاء نیز باید در نظر گرفته شود.
قانون تجارت ایران مقررات بالا را برای انتقال سهم الشرکه به غیر از شرکاء در نظر گرفته است ، ولی آیا انتقال سهم الشرکه بین شرکاء تابع مقررات بالا است یا خیر ؟ به نظر دکتر ستوده در کتاب حقوق تجارت ، چون مقررات بالا مخصوص انتقال به غیر است انتقال سهم الشرکه بین شرکاء محتاج به تشریفات بالا نیست و آزاد است.
ولی ماده 103 قانون تجارت برای تایید این که سهم الشرکه به شکل اوراق تجاری قابل انتقال نمی باشد، مقرر می دارد : ” انتقال سهم الشرکه به عمل نخواهد آمد مگر به موجب سند رسمی . ” بنابراین حتی با تحصیل رضایت اکثریت شرکاء باز انتقال سهم الشرکه تابع تشریفات اسناد رسمی است ، ولی قانون تجارت ثبت و آگهی انتقال سهم الشرکه را لازم ندانسته است. بنابراین ممکن است با وجود انتقال سهم الشرکه این انتقال در دفاتر ثبت شرکت ها منعکس نگردد.
عدم انحلال شرکت در صورت فوت یا ورشکستگی شرکاء
شرکت بامسئولیت محدود ، شرکت سرمایه است که شخصیت شرکاء در آن نیز تا اندازه ای در نظر گرفته می شود. بنابراین اصولاَ موجباتی که مربوط به شخص شرکاست باعث انحلال شرکت نمی گردد، مثلاَ فوت یا محجوریت یا ورشکستگی شرکاء باعث انحلال شرکت نیست، مگر این که این موضوع صراحتاَ در اساسنامه شرکت قید شده باشد.
لزوم رعایت تشریفات زیادتری در صورتی که تعداد شرکاء از 12 نفر تجاوز کند.
شرکت بامسئولیت محدود معمولاَ بین 2 یا سه نفر تشکیل می شود و در هر صورت تعداد شرکاء خیلی کم است و کمتر اتفاق می افتد که تعداد شرکاء از 5 نفر تجاوز کند. در این صورت شرکاء حق نظارت مستقیم در امور شرکت را داشته و قانون نظارت شخصی آن ها را کافی می داند، ولی گاهی اتفاق می افتد که تعداد شرکاء از 12 نفر تجاوز کند یا در نتیجه فوت یکی از شرکاء و نظارت بر عملیات مدیر شرکت ، قانون انتخاب هیئت نظار و تشکیل مجمع عمومی را لازم شمرده است.
کلیه امور ثبتی و اداری خود را به ما بسپارید.
“آنچه در تخصص ماست جلب رضایت کامل متقاضیان با ارائه مناسب ترین خدمات است”