اولین مرحله ای که در شرکت های تجاری نشانگر و بیانگر حیات شرکت است زمان آغاز شرکت است. چرا که آغاز شرکت حکایت از شروع حیات او دارد. تعیین آغاز شخصیت حقوقی از این حیث دارای اهمیت است که نقطه آغاز تعهدات شرکت را معین می کند. در واقع، تا قبل از تحقق شخصیت حقوقی علی الاصول، نمی توان تعهداتی را که شرکا بر عهده گرفته اند بر عهده شرکت گذاشت، چرا که شرکتی وجود ندارد.
سوالی که ممکن است مطرح شود این است که زمان آغاز و شروع فعالیت شرکت چه هنگام است ؟ آیا تشکیل شرکت های تجاری منوط به ثبت شرکت است یا خیر ؟ در ادامه به پاسخ این سوالات می پردازیم.
- تشکیل شرکت های تجاری
تشکیل شرکت های تجاری بدین معنا است که شرکاء پس از توافق تعهد نمایند یک شرکت تجاری تشکیل دهند و اتفاقاَ به تعهد خود در حدود قرارداد و تشریفات تعیین شده عمل نمایند. می توان گفت ایجاد یا آغاز حیات شرکت اول با تشکیل آن است و سپس با ثبت رسمیت پیدا می کند پس ثبت مرحله تشریفاتی تشکیل شرکت است زیرا شرکت فی النفسه با علاقه مندی موسسین تشکیل گردیده است و با ثبت شخصیت حقوقی آن رسمیت می یابد و وضعیت شرکت را پس از ثبت تعیین تکلیف می نماید. این موضوع را صراحتاَ قانون در مورد گروه های اقتصادی به صورت عکس تصریح کرده است. بدین معنا که در ماده 107 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه در مورد تشکیل گروه های اقتصادی تصریح نموده است که با ثبت گروه، تشکیل شده محسوب می شود. بنابراین تصریح قانون در زمان تشکیل شرکت تجاری و یا گروه اقتصادی موضوع را شفاف و روشن بیان نموده است تا جای هر گونه تفسیر بی فایده وجود نداشته باشد.
به طور کلی زمان تشکیل شرکت های تجاری در قانون تجارت تصریح شده است که به صورت دسته بندی به آن اشاره می نمایم :
1) گاه تشکیل شرکت با تادیه تمام سرمایه نقدی و تسلیم و تقویم سرمایه غیر نقدی صورت می گیرد مانند شرکت های با مسئولیت محدود ، تضامنی و نسبی .
2) گاه تشکیل شرکت پس از مجمع عمومی موسس صورت می گیرد مانند شرکت سهامی عام که پس از احراز کلیه سهام پذیره نویسی شده و تایید آورده ها و تصویب اساسنامه و تعیین مدیران و بازرسان شرکت و قبول سمت توسط ایشان .
3) گاه تشکیل شرکت بدون مجمع عمومی موسس اما با تصویب اساسنامه ، تایید آورده و قبول سمت مدیریت توسط مدیران تعیین شده صورت می گیرد مانند شرکت سهامی خاص.
4) گاه تشکیل شرکت با تایید مرجع اداری تعیین شده است مانند شرکت های تعاونی که پس از این که حداقل یک سوم سرمایه نقدی یا غیر نقدی تادیه یا تسلیم و تقویم گردید و وزارت تعاون تشکیل شرکت را به اداره ثبت شرکت ها برای انجام مراحل ثبت معرفی می کند.
- ثبت شرکت های ایرانی در ایران
در یک کشور ممکن است به محض امضای اساسنامه و در کشور دیگر با ثبت آن شخصیت حقوقی موجودیت یابد. بدین معنا که قسم های پذیرش شخصیت حقوقی بر اساس سیستم های مختلف حقوقی با یکدیگر متفاوت است اما ملاک این نوشتار سیستم حقوقی ایران است.
ماده 2 قانون راجع به ثبت شرکت ها مصوب 1310 در مورد الزام به ثبت شرکت هایی که فعالیت تجاری می کنند چنین آورده است :
” کلیه شرکت های ایرانی مذکور در قانون تجارت ، ( سهامی ، ضمانتی، مختلط، تعاونی ) که در تاریخ اجرا این قانون موجود و مطابق مقررات قانون تجارت راجع به ثبت و تطبیق تشکیلات خود یا قانون مزبور عمل نکرده اند باید تا آخر شهریور ماه 1310 تشکیلات خود را با مقررات قانون تجارت تطبیق نموده و مطابق قانون مزبور تقاضای ثبت کنند والا به تقاضای مدعی العموم بدایت محلی که ثبت باید در آن جا به عمل آید محکمه ، مدیران آن ها را به یکصد الی هزار تومان جزای نقدی محکوم خواهد کرد و در صورت تقاضای مدعی العموم حکم انحلال شرکت متخلف نیز صادر خواهد شد. در صورتی که مدت فوق برای تطبیق تشکیلات با قانون تجارت و تقاضای ثبت کافی نباشد رئیس محکمه ابتدایی محل به تقاضای شرکت تا سه ماه مهلت اضافی خواهد داد.
سوالات خود را از ما بپرسید.
مشاورین ثبت نیک ، از نخستین گام های ثبت شرکت همراه و مشاور شما خواهند بود.