اداره شرکت سهامی طبق قانون تجارت عبارتند از مجمع عمومی، هیات مدیره و بازرس. البته ممکن است شرکتی مطابق اساسنامه خود دارای ارکان دیگری نیز باشد مانند شورای فنی یا شورای عالی معاملات.
اداره شرکت های سهامی توسط هیات مدیره صورت می گیرد. ( م 107 ) اصطلاح مدیر در قانون تجارت ناظر به اعضای هیات مدیره است و سایر مدیران در هر رده ای که باشند ، مشمول این اصطلاح قانونی قرار نمی گیرند.
تعداد اعضای هیات مدیره در اساسنامه شرکت معین می شود مثلاَ سه ، پنج ، هفت نفر یا غیر این که به تصمیم مجمع عمومی موکول شده باشد. حداقل قانونی تعداد مدیران در سهامی عام پنج نفر است. اعضای هیات مدیره در دور اول توسط مجمع عمومی موسس و پس از آن توسط مجمع عمومی انتخاب می شوند.
مدیران بایستی تعدادی سهام که در اساسنامه ذکر شده است را دارا باشند . اشخاص حقوقی را می توان به عنوان مدیر انتخاب نمود ولی بایستی آن ها شخص حقیقی را به نمایندگی خود جهت حضور در جلسات هیات مدیره معرفی نماید. نماینده ممکن است به طور مکرر و صرفاَ با اعلام شخص حقوقی ذیربط، تغییر کند. دوره ماموریت هیات مدیره بیش از دو سال نیست ولی انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
نحوه انتخاب مدیران طبق م 88 عبارت از این است که تعداد مدیران در تعداد آراء هر رای دهنده ضرب می شود و وی می تواند تمام یا بخشی از آراء خود را به هر شخصی که می خواهد اختصاص دهد. اساسنامه شرکت نمی تواد خلاف این ترتیب را مقرر دارد ( ولی ممکن است هر سهم ممتاز، دارای بیش از یک حق رای باشد ) . کسی که دارای اکثریت سهام حتی یک رای باشد، در شرایطی می تواند یک عضو هیات مدیره را بیش از دیگران انتخاب کند لذا اینگونه اکثریت سهام نسبتاَ بسیار ارزشمند هستند.
- تعیین مدیرعامل و اختیارات شرکت سهامی و اعلام آن به مرجع ثبت شرکت ها
گرچه اعضای هیات مدیره ممکن است تماماَ یا بعضاَ در شرکت شاغل ( موظف ) بوده و تمام وقت خود را به فعالیت در آن اختصاص داده باشند، ولی ” هیات مدیره ” یک تاسیس قانونی خاص است که برای اداره شرکت ، اختیار و مسئولیت دارد و هیچ عضوی از سوی دیگران نمایندگی ندارد.
بنابراین، برای اداره امور شرکت لازم است هیات مدیره یک یا چند شخص حقیقی را به عنوان ” مدیر عامل ” انتخاب کند. ( م 124 ) . در این صورت شخصی که انتخاب شده است می تواند عنوان نمایندگی را از طرف هیات مدیره و شرکت داشته باشد. ( م 125 ) .
بایستی نام و مشخصات و حدود اختیارات مدیر عامل با ارسال نسخه ای از صورتجلسه هیات مدیره به مرجع ثبت شرکت اعلام و در روزنامه رسمی نیز آگهی شود. ( م 128 ). این مقرره قانونی برای آن است که نوعاَ اشخاص ثالث در مراجعات و معاملات خود به شرکت، با مدیر عامل آن مواجه اند و لازم است بتوانند با مراجعه به یک سند رسمی در دسترس عموم ، با وی و حدود اختیاراتش آشنا شوند.
اما اینکه چرا علیرغم آنکه در شرکت ها تنها یک مدیر عامل منصوب می شود، مطابق عبارت ماده 124 هر شرکت ممکن است بیش از یک مدیر عامل داشته باشد، توضیح آن است که دیدگاه قانونگذار این بوده است که هیات مدیره بتواند ضمن آنکه خود مدیریت کل را در اختیار دارد ، برای هر بخشی از امور شرکت یک مدیر با وصف ” عاملیت ” را نیز تعیین کند تا هر کدام از آنان جداگانه در حوزه خود نماینده شرکت در برابر اشخاص ثالث و مسئول در برابر هیات مدیره باشند. مثلاَ مدیران عامل در امور مالی ، اداری ، پرسنلی ، فنی و غیره و یا حتی مدیران عامل بازرگانی برای مناطق مختلف جغرافیایی و یا رشته های تولیدی و خدماتی متفاوت. به هر حال این روش پیش بینی شده در قانون ، در عمل رواج ندارد و نوعاَ یک مدیر عامل منصوب می شود و مدیران اجرایی زیر نظر وی کار می کنند.
حق الزحمه مدیر عامل را هیات مدیره تعیین می کند ، ولی ایراد ندارد که توسط مجمع عمومی نیز تعیین گردد یا در آیین نامه های اداری – مالی شرکت که ممکن است مصوبه مجمع عمومی یا هیات مدیره باشد، مقرراتی در این زمینه ذکر شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس حاصل فرمایید.
مرکز تخصصی نیک ، با کادری متخصص و مجرب در زمینه های ثبت شرکت ، ثبت تغییرات شرکت، ثبت برند، ثبت طرح صنعتی، ثبت اختراع و .. خدمات خود را به صورت ویژه ارائه می نماید.