شرکت تعاونی شرکتی است که برای فعالیت در امور مربوط به تولید و توزیع، در جهت اهداف مطرح در قانون بخش تعاونی و به منظور بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاء از طریق همکاری و تشریک مساعی آن ها با رعایت قانون مذکور تشکیل می شود.
در حال حاضر ، طبق قانون دو نوع شرکت تعاونی وجود دارد : تعاونی تولید و تعاونی توزیع. تعاونی تولید ؛ شامل تعاونی هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپزشکی، شیلات و صنعت و … فعالیت می کنند. تعاونی توزیع، شامل تعاونی هایی است که نیاز مشاغل تولیدی یا مصرف کنندگان عضو خود را در چهارچوب مصالح عمومی و به منظور کاهش هزینه ها و قیمت ها تامین می نماید.
آنچه راجع به تعاونی ها باید بدانید :
الف- برای رفع نیازمندی های عده مخصوصی تشکیل می شود. بنابراین استفاده از مزایای آن اصولاَ مخصوص به شرکای شرکت می باشد و اشخاص خارج نمی توانند از آن استفاده کنند ولی عملاَ ممکن است اجازه معامله با اشخاص خارج از شرکت نیز داده شود ولی سودی که از عملیات شرکت حاصل می شود، مختص به اعضای آن است.
ب- این شرکت ها به دنبال سود نیستند، از این رو، کاربرد کلمه سود در خصوص درآمد آن ها جایز نیست. آن چه به شرکا داده می شود، مازاد دریافتی است که به نسبت معاملات انجام شده با شرکت توسط شرکا، به آن پرداخت می شود. در واقع اگر محاسبات به درستی صورت بگیرد و هزینه ها به صورت واقعی دیده شود، نباید اضافه برگشتی وجود داشته باشد به همین علت است که در خصوص مالیات بر این نوع شرکت تردید وجود دارد. چه مالیات بر سود تعلق می گیرد و مازاد برگشتی (Restitution) سود نمی باشد. بلکه اضافه پرداختی های مشتریان بابت خرید اجناس یا انجام خدمات است که به آن ها نظارت شدید مسترد می گردد.
ج- میزان رای هر شریک ، بستگی به میزان سرمایه او ندارد، بلکه هر شریک صرف نظر از میزان آورده ، صرفاَ دارای یک رای است.
د- به جهت نقش مهم تعاونی ها در اقتصاد و حمایت از اقشار آسیب پذیر به نسبت شرکت های تجاری، بر شرکت های تعاونی نظارت بیشتری از سوی دولت وجود دارد و قوانین به نحوی تنظیم شده است که دولت بر این شرکت ها نظارت شدیدی دارد و وزارت تعاون مجری این نظارت است.
و- شرکت های تعاونی معمولاَ از امتیازات قانونی بهره مند می شوند، معافیت از پرداخت مالیات، پرداخت عوارض، یا اخذ وام های بدون بهره یا واگذاری اموال دولتی به قیمت عادلانه و اولویت در معاملات با موسسات دولتی از جمله این مزایا می باشد و این یکی دیگر از علت هایی است که دولت نظارت شدیدتری بر این شرکت ها دارد.
- تشکیل شرکت تعاونی و ثبت آن ها
تاسیس شرکت های تعاونی بر اساس اقدام مجمع موسس، که عبارت از عده ای افراد واجد شرایط عضویت می باشد، صورت می گیرد. تعداد اعضای مجمع عمومی هفت نفر می باشند، که سه نفر به عنوان هیات موسس و یک نفر نماینده در اداره کل تعاون می باشد. مجمع مذکور با تهیه اساسنامه شرکت ، طبق قانون و مقررات و تطبیق آن با اساسنامه های مقبول وزارت تعاون و تهیه کلیات طرح پیشنهادی مشتمل بر توجیه ضرورت تشکیل تعاونی، اعلام تعداد و مشخصات داوطلبان اولیه عضویت و مهارت ها و تخصص های آنان در تعاونی های تولیدی، چگونگی تهیه سرمایه و میزان سهم هر عضو جهت تامین سرمایه شرکت ، اعلام نام بانک یا موسسه اعتباری، توضیح میزان و چگونگی سرمایه گذاری و مشارکت وزارتخانه ، سازمان و یا شرکت دولتی، وابسته یا تحت پوشش دولت ، بانک ، نهاد انقلاب اسلامی و یا تعاونی دیگر و نیز تقدیم تقاضانامه کتبی تاسیس شرکت. اولین مجمع عمومی را جهت تصویب و ثبت اساسنامه و تعیین هیات مدیره و سایر وظایف مجمع عمومی، تشکیل می دهند. ( مستفاد از مواد 31 و 32 و بخش الف دستورالعمل تشکیل شرکت ها و اتحادیه های تعاونی ) . اداره تعاون متعاقب وصول مدارک فوق، آن ها را مورد بررسی قرار می دهد و اظهارنامه و موافقت اولیه خود را اعلام می نماید.
در اولین مجمع رسمی مجمع عمومی عادی ، اعضا هیات مدیره انتخاب می گردند. با تشکیل اولین جلسه هیات مدیره، اسامی و مشخصات کامل اعضای هیات مدیره و مدیر عامل و بازرسان شرکت تهیه و جهت بررسی، تقدیم اداره کل تعاون می گردد. اولین هیات مدیره منتخب شرکت تعاونی، مکلف است پس از اعلام قبولی با انجام تشریفات مقرر نسبت به ثبت تعاونی اقدام نماید. جهت ثبت شرکت ها و اتحادیه های تعاونی پس از طرح و تصویب آن ، ارائه مدارک ذیل در چهار نسخه به اداره ثبت شرکت ها الزامی است.
1. صورتجلسه تشکیل مجمع موسس و اولین مجمع عمومی و اسامی اعضا و هیات مدیره منتخب و بازرسان
2. اساسنامه مصوب مجمع عمومی .
3. درخواست کتبی ثبت
4. طرح پیشنهادی مقدار لازم التادیه سرمایه .
5. رسید پرداخت مقدار لازم التادیه سرمایه
6. مدارک دعوت به عضویت افراد واجد شرایط ( بند 2 ماده 32 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران ) .
اداره ثبت شرکت ها موظف است پس از دریافت اسناد و مدارک لازم ، نسبت به ثبت تعاونی ها اقدام نماید. ( ماده 52 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370).
سوالات خود را از ما بپرسید.
مشاوران ثبت نیک ، با افتخار آماده ی پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می باشند.